Hadrianoupolis surları kurtarma kazısında bulunan Roma ve Bizans Dönemi kandilleri

Abstract

M.S. 123 – 124 yıllarında İmparator Hadrian'ın, Doğu seyahati sırasında, ziyaret edip, kendi adını verdiği Hadrianoupolis (Edirne) kentinde, bir ordugah (castrum) kurmuştur. Bu ordugah yapısından günümüze kalan sur kulesi, 2002 – 2003 yıllarında Edirne Müze Müdürlüğü tarafından, Makedonia Kulesi Kurtarma (Hadrianoupulis Kent Surları) Kazısı adı altında kazılmıştır. Bu kazıda ele geçen, Geç Roma ve Erken Bizans Dönemi kandilleri, kandil parçaları ve kandil kalıpları bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Bilindiği gibi, Eski Çağlar'dan beri, yapay aydınlatma ihtiyacı, ateşin bulunması ve kandilin keşfedilmesiyle karşılanmıştır. Çalışmada, ilk olarak Hadrianoupolis antik kentinin ve Makedonia Kulesi'nin tarihçesi, 2002 – 2003 yıllarında yapılan Makedonia Kulesi Kurtarma Kazısı anlatılmıştır. Bunların yanısıra kandil, gelişimi, yapım teknikleri, bölümleri ve kullanım alanlarına da değinilmiştir. Daha sonra çalışmanın ana konusunu oluşturan, Makedonia Kulesi Kurtarma Kazısı'ndan çıkan Geç Roma ve Erken Bizans Dönemi kandilleri incelenerek bezemelerine göre 22 tipe ayrılmışÃ¦ her tip kendi içinde açıklanıp alt bölümlere ayrılmıştır. Her kandil ve kandil parçası için, benzerleri bulunarak, analoji yapılmıştır. 22 tipe ayrılan kandil ve kandil parçaları, kandil kalıplarıyla beraber, kataloglanarak, çizim ve fotoğraf belgelemeleri yapılıp, tasnif ve tarihlemeleri yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kandil, Kandil Parçaları, Kandil Kalıpları, Hadrianoupolis, Makedonia Kulesi Kurtarma Kazısı. Emperor Hadrian created one military encampment (castrum), during East visitation in Hadrianoupolis (Edirne) city, which gave his own name in 123 – 124 A.D. and city wall comes from military encampment building nowadays, were excavated under named by Macedonia Tower Rescue Excavation (The City Wall of The Hadrianoupolis Rescue Excavation) in 2002 – 2003 under the responsibility of The Directorate of The Edirne Museum. Lamps of Late Roman and Early Byzantium, pieces of lamps and mould which gets in this excavation create head topic of this work. As known, since old age, necessities of imitation illumination were provided with discovering fire and lamps. First detail in this work, history of Hadrianoupolis antique city and Macedonia Tower were explained by Macedonia Tower Rescue Excavation in 2002 – 2003. For all that mentioned about lamps, its evolution, construction techniques, its sections and usage areas. Then, lamps of Late Roman and Early Byzantium Periods which appears from Macedonia Tower and formed head topic of this work were analysed and allocated as 22 types according decorating. Every type was explained in own build and parted into a section. Comparison was made for every lamp and pieces of lamps with founding similarity in literature. Lamps and pieces of lamps parted 22 types which with mould of lamps were cataloguedæ photograph documenting were created and classified and dated. Key Words: Lamp, Pieces of Lamps, Mould of Lamps, Hadrianoupolis, Makedonia Tower Rescue Excavation.