Phillips eğrisinin politika önerisi ve asimetrik etkiler: Türkiye örneği

Abstract

Parasal ücretlerdeki değişim oranı ile işsizlik oranı arasındaki değiş tokuş ilişkisi olarak ifade edilen Phillips Eğrisi, iktisat yazının ortaya atıldığı günden bu yana en çok ilgi çeken ve araştırılan analizlerinden biri olmuştur. A.W. Phillips (1958)'e atfen Phillips Eğrisi analizi olarak anılan değiş tokuş ilişkisi A.W. Phillips'ten önce I. Fisher (1926) tarafından da tespit edilmişÃ¦ ancak analiz J.M. Keynes (1936) sonrası dönemde daha çok ilgi görmüştür. Analiz, R. Lipsey (1960), M. Friedman (1968) ve R. Lucas ve L. Rapping (1969) gibi önemli iktisatçıların görüşleri ile kısa sürede teorik bir temele oturmuş ve hızlı bir gelişim kaydetmiştir. 2006 yılında E. S. Phelps de bu alandaki çalışmaları neticesinde Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülmüştür. Bu gelişme, analizin önemini ve halen araştırılmaya değer bir konu olduğunu anlamak için yeterlidir. Phillips Eğrisi'nin para politikası bakımından rolü de son derece önemlidir. Bu konu, Türkiye ekonomisi ile ilgili yazında ele alınmaya başlamıştır. A.W. Phillips sonrası dönemde analiz, işsizlik oranı ile büyüme oranı arasındaki ilişki ya da enflasyon oranı ile büyüme oranı arasındaki ilişki olarak da değerlendirilmiştir. Son dönemde, özellikle uygulamalı çalışmalar çerçevesinde, eğrinin matematiksel formu ve bu formun para politikası açısından önemi iktisat yazınında tartışılır olmuştur. Bununla birlikte, konuyu Türkiye açısından ele alan çalışmaların sayısı sınırlıdır. Bu motivasyon ile çalışmada, 1990:1 - 2008:5 dönemi aylık verileri kullanılarak, Türkiye ekonomisi açısından enflasyon farkı ile çıktı açığı arasındaki ilişki araştırılmış ve Markov rejim değişim modeli yardımıyla, söz konusu ilişkinin doğrusal olmadığı ve bu nedenle Türkiye ekonomisi açısından para politikasının asimetrik etkiler ortaya çıkardığı yönünde bulgulara ulaşılmıştır. Çalışmanın temel katkısı, Markov rejim değişim modeli çerçevesinde, Chen (2006) tarafından önerilen geçiş olasılıklarının hesaplanmış olmasıdır. Phillips curve which mentions the trade-off between the change in nominal wage rate and unemployment rate has been one of the most popular topics in economic literature and drawn the attention of both economists and policy makers. Though, this trade-off relationship is known to be introduced by A. W. Phillips (1958), it has initially analyzed by I. Fisher (1926). The issue has drawn much more attention after the period dominated by the pioneering work of Keynes (1936) and shown a rapid theoretical progress after the contributions of the most prominent economists such as R. Lipsey (1960), M. Friedman (1968), and R. Lucas and L. Rapping (1969). E. S. Phelps has been awarded the Nobel Price in Economics due to his works on that area in 2006. It is quite clear that the topic of the Phillips curve is an improving area in the literature of empirical economics. Besides, the role of the Phillips curve during the implementation of the monetary policy is of great importance and continually being discussed in the literature. In the years following the leading analysis of Phillips (1958), the trade-off relationship is evaluated in different ways. The trade-off between unemployment or inflation rate and growth rate has been investigated. In the last decade, the mathematical form of the curve and significance of that form in terms of monetary policy have been discussed by a growing empirical literature. However, studies concerning the Turkish case are limited in number. By taking advantage of this motivation, the relationship between the inflation gap and output gap is investigated by adopting the Markov switching model and using monthly data between 1990:1 and 2008:5. According to the findings, the relationship between the variables is nonlinear and thus, monetary policy may give rise to asymmetric effects as far as the Turkish economy is concerned. The major contribution of this study is that regime probabilities are computed in the context of Markov switching model by following Chen (2006).