Türkiye'nin demografik yapısı içinde eğitim ekonomisinin yeri ve önemi

Abstract

İnsanın doğuştan sahip olduğu fiziki ve fikri yetenekleri ve sonradan kazandığı ahlak anlayışı üzerinde yapılan amaçlı etkilerin bir bütünü olarak tanımlanabilecek eğitim kavramıæ sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan önemli bir yere sahiptir. Çalışmamızın ilk bölümünde eğitim kavramı, eğitim arz ve talebinin özellikleri, eğitim harcamaları yarattığı dışsallıklar, eğitim hizmetinin maliyeti ve finansman metotları hakkında genel bilgiler verilmektedir. Eğitim hizmetle-rinin sahip olduğu özellikler incelendiğinde devletin neden eğitim hizmetlerinin sunumunda hem hizmeti bizzat sunan hem de denetleyici ve düzenleyici yönüyle eğitim politikasını yürütmeye çalışan bir yapıda olduğunu görmekteyiz. Konuyu Türkiye açısından incelediğimizde de aynı şekilde devletin aktif bir rol üstlendi-ği bir eğitim sistemi ile karşı karşıya kalındığı, konsolide bütçe büyüklükleri ve GSMH içinde eğitim harcamalarının ciddi bir yer tuttuğu ancak bunun gelişmiş ülkeler seviyesinde olmadığı ifade edilebilir. Çalışmamızın ikinci bölümünde, eğitim harcamalarının ve demografik göstergelerin gelişimi ile AB ve OECD ülkeleri içindeki yeri ele alınarak kal-kınma planları çerçevesinde eğitim sektörünün gelişimi incelenmiştir. Eğitim harcamalarının ekonomik gelişme üzerindeki etkilerinin değer-lendirildiği üçüncü bölümde de, eğitimin sadece ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkilerde bulunmakla kalmayıp, aynı zamanda kaynak tahsisi, gelir dağı-lımı, istihdam gibi bir çok makro değişken üzerinde de olumlu etkileri olduğu ortaya konularak, ekonometrik model çerçevesinde okullaşma oranları ile bü-yüme arasındaki ilişki araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Eğitim Ekonomisi, Eğitim Harcamaları, Demografi, Kalkınma Planları, Gelir Dağılımı İnsanın doğuştan sahip olduğu fiziki ve fikri yetenekleri ve sonradan kazandığı ahlak anlayışı üzerinde yapılan amaçlı etkilerin bir bütünü olarak tanımlanabilecek eğitim kavramıæ sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan önemli bir yere sahiptir. Çalışmamızın ilk bölümünde eğitim kavramı, eğitim arz ve talebinin özellikleri, eğitim harcamaları yarattığı dışsallıklar, eğitim hizmetinin maliyeti ve finansman metotları hakkında genel bilgiler verilmektedir. Eğitim hizmetle-rinin sahip olduğu özellikler incelendiğinde devletin neden eğitim hizmetlerinin sunumunda hem hizmeti bizzat sunan hem de denetleyici ve düzenleyici yönüyle eğitim politikasını yürütmeye çalışan bir yapıda olduğunu görmekteyiz. Konuyu Türkiye açısından incelediğimizde de aynı şekilde devletin aktif bir rol üstlendi-ği bir eğitim sistemi ile karşı karşıya kalındığı, konsolide bütçe büyüklükleri ve GSMH içinde eğitim harcamalarının ciddi bir yer tuttuğu ancak bunun gelişmiş ülkeler seviyesinde olmadığı ifade edilebilir. Çalışmamızın ikinci bölümünde, eğitim harcamalarının ve demografik göstergelerin gelişimi ile AB ve OECD ülkeleri içindeki yeri ele alınarak kal-kınma planları çerçevesinde eğitim sektörünün gelişimi incelenmiştir. Eğitim harcamalarının ekonomik gelişme üzerindeki etkilerinin değer-lendirildiği üçüncü bölümde de, eğitimin sadece ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkilerde bulunmakla kalmayıp, aynı zamanda kaynak tahsisi, gelir dağı-lımı, istihdam gibi bir çok makro değişken üzerinde de olumlu etkileri olduğu ortaya konularak, ekonometrik model çerçevesinde okullaşma oranları ile bü-yüme arasındaki ilişki araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Eğitim Ekonomisi, Eğitim Harcamaları, Demografi, Kalkınma Planları, Gelir Dağılımı İnsanın doğuştan sahip olduğu fiziki ve fikri yetenekleri ve sonradan kazandığı ahlak anlayışı üzerinde yapılan amaçlı etkilerin bir bütünü olarak tanımlanabilecek eğitim kavramıæ sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan önemli bir yere sahiptir. Çalışmamızın ilk bölümünde eğitim kavramı, eğitim arz ve talebinin özellikleri, eğitim harcamaları yarattığı dışsallıklar, eğitim hizmetinin maliyeti ve finansman metotları hakkında genel bilgiler verilmektedir. Eğitim hizmetle-rinin sahip olduğu özellikler incelendiğinde devletin neden eğitim hizmetlerinin sunumunda hem hizmeti bizzat sunan hem de denetleyici ve düzenleyici yönüyle eğitim politikasını yürütmeye çalışan bir yapıda olduğunu görmekteyiz. Konuyu Türkiye açısından incelediğimizde de aynı şekilde devletin aktif bir rol üstlendi-ği bir eğitim sistemi ile karşı karşıya kalındığı, konsolide bütçe büyüklükleri ve GSMH içinde eğitim harcamalarının ciddi bir yer tuttuğu ancak bunun gelişmiş ülkeler seviyesinde olmadığı ifade edilebilir. Çalışmamızın ikinci bölümünde, eğitim harcamalarının ve demografik göstergelerin gelişimi ile AB ve OECD ülkeleri içindeki yeri ele alınarak kal-kınma planları çerçevesinde eğitim sektörünün gelişimi incelenmiştir. Eğitim harcamalarının ekonomik gelişme üzerindeki etkilerinin değer-lendirildiği üçüncü bölümde de, eğitimin sadece ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkilerde bulunmakla kalmayıp, aynı zamanda kaynak tahsisi, gelir dağı-lımı, istihdam gibi bir çok makro değişken üzerinde de olumlu etkileri olduğu ortaya konularak, ekonometrik model çerçevesinde okullaşma oranları ile bü-yüme arasındaki ilişki araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Eğitim Ekonomisi, Eğitim Harcamaları, Demografi, Kalkınma Planları, Gelir Dağılımı İnsanın doğuştan sahip olduğu fiziki ve fikri yetenekleri ve sonradan kazandığı ahlak anlayışı üzerinde yapılan amaçlı etkilerin bir bütünü olarak tanımlanabilecek eğitim kavramıæ sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan önemli bir yere sahiptir. Çalışmamızın ilk bölümünde eğitim kavramı, eğitim arz ve talebinin özellikleri, eğitim harcamaları yarattığı dışsallıklar, eğitim hizmetinin maliyeti ve finansman metotları hakkında genel bilgiler verilmektedir. Eğitim hizmetle-rinin sahip olduğu özellikler incelendiğinde devletin neden eğitim hizmetlerinin sunumunda hem hizmeti bizzat sunan hem de denetleyici ve düzenleyici yönüyle eğitim politikasını yürütmeye çalışan bir yapıda olduğunu görmekteyiz. Konuyu Türkiye açısından incelediğimizde de aynı şekilde devletin aktif bir rol üstlendi-ği bir eğitim sistemi ile karşı karşıya kalındığı, konsolide bütçe büyüklükleri ve GSMH içinde eğitim harcamalarının ciddi bir yer tuttuğu ancak bunun gelişmiş ülkeler seviyesinde olmadığı ifade edilebilir. Çalışmamızın ikinci bölümünde, eğitim harcamalarının ve demografik göstergelerin gelişimi ile AB ve OECD ülkeleri içindeki yeri ele alınarak kal-kınma planları çerçevesinde eğitim sektörünün gelişimi incelenmiştir. Eğitim harcamalarının ekonomik gelişme üzerindeki etkilerinin değer-lendirildiği üçüncü bölümde de, eğitimin sadece ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkilerde bulunmakla kalmayıp, aynı zamanda kaynak tahsisi, gelir dağı-lımı, istihdam gibi bir çok makro değişken üzerinde de olumlu etkileri olduğu ortaya konularak, ekonometrik model çerçevesinde okullaşma oranları ile bü-yüme arasındaki ilişki araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Eğitim Ekonomisi, Eğitim Harcamaları, Demografi, Kalkınma Planları, Gelir Dağılımı Education concept, which can be described as a study on total puposeful affects on physical and mental skills which a human has from the birth and mo-ral understanding which is gained later, has important part as social, cultural and economical. Our study is about the meaning of education, the features of educaitonal supply and demand, and the externals of these educational expenses and a gene-ral information is given about educational services cost and its financial methods. If you look into the features of educational services we can see why the goverment is both performs the educational services and checks and organize itself. In Turkey powerment tries to execute the education policies by itself. When we look into the subject in the view of Turkey we can say that goverment has a very active role in education system, educational expenses take a very important place in consolide budget but we can say that the same it is not level as developed countries. In second part of our study it is determined that educational budged shows an increase during the years but it this increase is not high enough. Again in Turkey the budged which is allocate for YÖK is under the level of both and among the OECD countries. It is examined the place of educational development in the development plans. The third section in which we examine the effects of educational expenses on economic development. Is not only has positive effects on economic development but also it has a positive effects on various macro variable such as source allocation, income dispersion and employment. It has seen that the expenses on education affects the economic development in our econometric study. Keywords: Education Economy, Educational Expenses, Demography, Development Plan, Income Distribution