Abdülhak Hamit Tarhan'ın şiirlerinin ana yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiiller bakımından incelenmesi

Abstract

Tanzimat Edebiyatının en önemli şahsiyetlerinden biri olan Abdülhak Hamit Tarhan şiir ve tiyatro alanında verdiği eserleriyle tanınır. Özelikle eşi Fatma Hanım'ın ölümü üzerine yazmış olduğu ‘Makber' onun edebiyatımızın unutulmazları arasında yer almasında etkili olmuştur. Bu çalışmada Abdülhak Hamit'in ‘Makber', ‘Ölü', ‘Hacle', ‘Baladan Bir Ses', ‘Validem', ‘Sahra', ‘Divaneliklerim', ‘Bunlar Odur', ‘Garam', ‘Kahpe', ‘Hep Yahut Hiç', ‘İlham-ı Vatan' adlı şiir kitaplarındaki şiirler ana yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiiller bakımından incelendi. Hamit'in edebi kişiliği, üslubu gibi unsurlar çalışmamız dışında tutuldu. Giriş bölümünde birleşik fiiller, Abdülhak Hamit Tarhan ve şiirleri hakkında bilgiler verildi. İnceleme bölümünde ise Hamit'in 1900 öncesinde ve sonrasında kullandığı ana yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiiller, farklı açılardan değerlendirmeye tabi tutuldu, aynı kalıpta oluşturulan birleşik fiillerin kullanımları arasındaki benzerlikler ve farklılıklar üzerinde durularak karşılaştırmalar yapıldı ve istatistiki bilgilere yer verildi. Sonuç bölümünde ise Hamit'in 1900 öncesinde ve sonrasında ana yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiilleri değerlendirildi. Hamit'in 1900 öncesi ve sonrasında en çok et- yardımcı fiilini ve Arapça kökenli kelimeleri kullandığı tespit edildi. Hamit'in şiirlerindeki bazı birleşik fiilleri sadece 1900 öncesinde, bazılarını ise sadece 1900 sonrasında kullandığı görüldü. Bunun yanında her iki dönemde ortak olarak kullandığı birleşik fiillerin de var olduğu tespit edildi. Şiirlerinde birleşik fiilin isim unsuru olarak Türkçe kökenli kelimelere çok az yer verdiği görüldü. Anahtar Kelimeler: Abdülhak Hamit Tarhan, Birleşik Fiil Abdulhak Hamit who was the most important person of political reforms litaratüre is known with his poem and theatre writtin Works. Partricularly, Makber which was written for after his wife Fatma Hanım because of her death was the most important written work of our litarature These books are " Makber, Ölü, Hacle, Baladan Bir Ses, Validem, Sahra , Divaneliklerim, Bunlar O'dur, Garam, Kahpe, Hep Yahut Hiç, İlham-ı Vatan, are written by him. These Poet books are analysed which is founded with main axulary words with Compound words. His Literary personality and his style is without our work. We gave you some information about Abdülhak Hamit Tarhan'spoems.In the analyses part we gave you some examples withmain axulary verbs when he use them before 1900. We analiysed it different point of views, what is the similarity and difference about the compound verbs. At the result Compound verbs and axulary verbs are estimated which is used before and after 1900 Some verbs are used before 1900. he also used some Compound verbs at the same time.In his poems especially he rarely used Compound vers with the Turkish origin words. Key Words: Abdulhak Hamit Tarhan, united verbs