Rassal yürüyüş teorisi ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda sınanması

Abstract

Kar amacı güden tüm yatırımcıların ortak hedefi finans piyasalarında işlem gören menkul kıymetlerin gelecek fiyatlarını doğru tahmin etmektir. Bu yönde yapılan çalışmalar neticesinde oluşturulan çeşitli metot ve modeller bu hedef doğrultusunda kullanılmaktadırlar. Ancak bu yapılan çalışmaların bir kısmında menkul kıymet fiyatlarının raslantısal olarak ortaya çıktığı yönünde sonuçlar da elde edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlar Finans Bilimi'ne "Rassal Yürüyüş Teorisi" olarak adlandırılan teoriyi kazandırmıştır. Rassal Yürüyüş Teorisi, menkul kıymet fiyatlarının geçmiş fiyat hareketleri ile tahmin edilemeyeceğini, fiyat hareketlerinin sarhoş bir adamın atacağı adımlar gibi tahmin edilemez ve rastlantısal olduğu ifade etmektedir. Bu çalışma kapsamında Rassal Yürüyüş Teorisi'nin genel özellikleri, uygulamada karşılaşılan test yöntemleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca Teori ile alakalı Etkin Piyasalar Hipotezi'ne, Adi Oyun Modeli'ne çalışma içerisinde yer verilmiş ve Teori'nin, menkul kıymet fiyatlarının tahmin edilmesinde yaygın olarak kullanılan Teknik Analiz ve Temel Analiz ile karşılaştırılmasına yer verilmiştir. Rassal Yürüyüş Teorisi çalışma kapsamında Koşu Testi, Otokorelasyon Testi ve 4 farklı Birim Kök Testi ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda sınanmıştır. Bu sınamada İMKB 100, İMKB Sinai, İMKB Hizmet ve İMKB Mali endeksleri kullanılmıştır. Uygulama sonucunda ilgili dönemde İMKB'nin "rassal yürüyüş gösterdiği" sonucuna ulaşılmıştır. Anahatar Kelimeler: Rassal Yürüyüş, Koşu Testi, Otokorelasyon Testi, Birim Kök Testi, Durağanlık. Investors, that pursue to make more profit, have a common goal to predict future prices of securities accurately. In order to reach that goal, various methods and models are developed by academic studies. However, some of these studies obtained some results that security prices follow a random walk. These results brought in a theory to Finance which is called "Random Walk Theory". The Random Walk Theory, denotes that security future prices cannot be predicted by using past price movements. According to the Theory, price movements are unpredictable and random like a drunken man's steps. The general characteristics of the Random Walk Theory and testing methods of the Theory have been explicated within the context of this study. Moreover, the Efficient Markets Hypothesis and the Fair Game Model, which are concerned with the Theory, have been represented and the Theory has been compared with the Technical and the Fundamental Analysis which are most frequently used in predicting security prices. The Random Walk Theory has been tested on Istanbul Stock Exchange by using Run Test, Autocorrelation Test and four different Unit Root Tests. ISE 100, ISE Industry, ISE Service and ISE Finance indexes have been used in these tests. As a results of these tests, Istanbul Stock Exchange has showed "random walk" in the related period. Key words: Random Walk, Run Test, Autocorrelation Test, Unit Root Test, Stationarity.