İzmir Arkeoloji Müzesindeki Smyrna sikkeleri

Abstract

İzmir Arkeoloji Müzesindeki Smyrna Sikkeleri , konulu tez kapsamında müzeye kayıtlı sikke envanterlerinin incelenmesi sonucu, 213 adet Smyrna sikkesi tespit edilmiştir. Hellenistik ve Roma dönemine ait bu sikkelerin çoğunluğu depoda yer alırken , bir kısmı da teşhirde sergilenmektedir. Tarih Sanat Müzesi'ndeki 6 adet Hellenistik sikkenin teşhirinden dolayı fotoğrafı çekilmemiş ve tez kapsamı dışında tutulmuştur. Katalogda yer alan 207 adet sikkenin müzeye geliş şekilleri ise şöyledir: Hibe (bağış) , zoralım (müsadere) ve şahıslar tarafından getirilerek, değer takdiri yapılması sonucu müzeye alınan sikkeler. Kazılardan gelen sikkeler ise katalogda yer almamaktadır. Sikkelerden 195 tanesi Hellenistik döneme, 12 tanesi ise Roma dönemine tarihlenir. Hellenistik dönem sikkeleri katalogda, tanrılar ve tanrıçalara, kentte dönüm noktası yaratan kişilere ve arka yüzde yer alan tipolojilerine göre gruplandırılmıştır: Apollon –Lyra, Apollon – Üç ayaklı kazan, Apollon – Eldiven içinde el, Apollon – Palmiye ağacı, Apollon – Homeros. Tyxe – Taşınabilir sunak, Tyxe – Üç ayaklı kazan, Tyxe – Eldiven içinde el, Tyxe – Palmiye ağacı, Tyxe- Aphrodite Stratonikis, Kybele – Aslan, Mithradates VI Eupator- Nike, Eurydikeia – Üç ayaklı kazan. Roma dönemi sikkeleri ise imparatorlara göre tarihlendirilerek katalogda kronolojik sırayla yer almıştır: Nero , Domitianus, Traianus , Septimus Severus, Gordianus III. Tez kataloğunda yer alan envanter, İzmir Arkeoloji Müzesi'ndeki sikke envanter şablonundan örnek alınarak hazırlanmıştır.Sikke envanter bilgilerinin çoğu bu defterlere sadık kalınarak yazılmıştır. Fakat eksik ya da yanlış görülen yerlerde bu bilgilere ilaveler yapılmış ve bu bilgilerin bazıları düzeltilmiştir. Smyrna'nın Hellenistik ve Roma dönemine ait sikkeleri esas alınarak hazırlanan bu tezin amacı, nümizmatik belgeler aracılığıyla kentin dinsel, sosyal, siyasal, ekonomik yaşamına dair bilgilere ulaşmak ve diğer verilerle (epigrafi , antik kaynaklar, arkeolojik belgeler ) bu bilgileri desteklemektir. Bu belgeler ışığında Smyrna'ya ait sikkelerin, sadece bir değişim aracı olmadığını, kenti oluşturan öğeleri, halka anlatmanın bir yolu olduğunu da görmekteyiz. Anahtar Kelimeler : Smryna sikkeleri, Hellenistik ve Roma dönemi, tez kataloğu, İzmir Arkeoloji Müzesi As a result of the examination of the coin inventory under the title of the thesis which is titled as Smyrna Coins in the İzmir Archaeology Museum there have been fixed 213 Smyrna coins. Most of these coins are from Hellenistic and Roman period and are in depots, and some of them are in the exhibition. Because of 6 Hellenistic coins are in exhibition in Tarih Sanat Museum, they couldn't get photographed and as a result they are out of the thesis's content. The 207 coins which are in the catalogue have taken their places in the museum in different ways like: donation, confiscation and by people who bring coins to museum for Exchange. The coins which are from the excavations are out of the thesis's content. 195 of the coins are dated in the Hellenistic period and 12 are dated in Roman period. The coins from Hellenistic period which can be seen in the catalogue are grouped in three ways: Gods and godesses, people who play criticial role in the city's life and the typology on the backside on the coin. Apollon –Lyra, Apollon- Tripod, Apollon – Hand in a glove, Apollon-Palm Tree, Apollon-Homeros. Tykhe- Portable Altar, Tykhe-Tripod, Tykhe- Hand in a glove, Tykhe-Palm Tree, Tyxe- Aphrodite Stratonikis, Kybele-Lion, Mithradates IV Eupator- Nike, Eurydikeia-Tripod. The coins from the Roman period in the catalogue are dated according to emperors and listed in chronological order.: Nero, Domitianus , Traianus , Septimus Severus, Gordianus III. The inventory list pattern in the İzmir Archeology Museum has been taken as example while the inventory list in the thesis was being prepared. Most of the information about the coin inventory list has been prepared as remaining true to the notebooks in the museum. İf some of the information in the notebooks of the museum's are incorrect or wrong, the have been corrected or completed. The thesis is based on the coins of Smyrna from Hellenistic and Roman period and the main objective of the thesis is by using the numismatical evidence to reach the knowledge of the city's social, political and economic life and to supply the information with the other data (epighrapy, ancient resources, archeological documents). By using these documents we can see that the coins of Smyrna is not only an object to trade but also is a way to tell the citizens that, what are the components' of the city. Key Words : Smyrna coins, Hellenistic and Roman period, thesis catalogue, İzmir Archaeology Museum