UFRS 39 ve FASB 133 kapsamında hedging ve hedge muhasebesinin irdelenmesi

Abstract

Zaman içerisinde çeşitli ülke ve piyasalarda meydana gelen krizler sonucunda risk yönetim kavramının önemi giderek artmıştır. Özellikle 1987 yılında ABD hisse senedi piyasalarında portföy sigorta uygulamaları ile yaşanan kriz başta olmak üzere, gelişmekte olan piyasalardaæ 1995 yılında Meksika'da başlayan, 1997'de Asya'da devam eden ve 1998 yılında Rusya ve Latin Amerika'ya yayılan türbülans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerini risk yönetimi konusunda daha hassas olmaya itmiştir. Küresel ekonomide yaşanan bu gelişmeler, hedging ile yakından ilgili muhasebe bilgisini kullanan taraflardan özellikle Çok Uluslu İşletmeleri, çok uluslu muhasebe ve denetim işletmelerini, yatırımcılar ve yatırım analistlerini yeni sorunlarla karşı karşıya getirmiştir. Ülkelerin farklı muhasebe sistemlerine sahip olması nedeniyle uluslararası alanda ortaya çıkan sorunlara muhasebe camiası tarafından teoride ve uygulamada çeşitli çözüm önerileri getirilmiştir. Bu öneriler içerisinde önceleri "Uluslararası Muhasebe Uyumlaştırması (International Accounting Harmonization)", sonraları "Muhasebe Standartlarının Yakınsanması (Convergence o Accounting Standards)" yaklaşımı, bütün ülkeleri ortak standartlar etrafında toplamayı amaçlayan, günümüze kadar yapılan akademik nitelikli çalışmalarda bir çok muhasebe araştırmacısı tarafından en çok savunulan ve kabul gören yaklaşımlar olarak ön plana çıkmıştır. Uyumlaştırma, IASB tarafından oluşturulan IAS/IFRS'ler vasıtası ile uygulamaya geçirilmiş, zaman içerisinde uluslararası alanda IASB tek yetkili kuruluş olarak genel kabul görmüştür. Günümüzde birçok işletme IASB'nin standartlarını kullanmakta, bu standartlara göre hazırlanmış finansal tablolar birçok ülke tarafından kabul görmektedir. Bu çalışma ile Hedging ( finansal riskten korunma ) muhasebesinde uluslar arası alanda kabul görmüş IAS 39 ' Finansal Araçlar: Muhasebeleştirilmesi ve Değerlemesi' ve FASB 133: "Türev Araçların ve Hedging Faaliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi' standartlarının teorik ve uygulama açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: 1) Risk, 2) Hedging, 3) Finansal Raporlama Standartları. The crisis occurred in variable countries and markets through the history, caused the concept of risk management to gain a lot more importance. Particularly with the 1987 stock market crisis related with portfolio insurance operation in USA , a turbulence started in developing markets of some countries such as Mexico (1995) ,Asian Countries (1997) ,Russia with Latin America (1998) caused the banking and insurance sectors to be more sensitive about risk management concept. Multinational enterprises, multinational auditing and accounting enterprises, investors and investment analysts, using hedging accounting, expose new problems with respect to the development in global economy. In consideration of countries possess different accounting systems, the accounting community offered various theoretical and practical solutions about the problems in global aspect. Among these solutions, International Accounting Hormonization and the Convergence of Accounting Standards are mostly defended and accepted approaches by various accounting researchers, aiming to gather countries together around common standarts. Hormonization, prepared by IASB, is practiced by IAS/IFRS. IASB has been internationally recognized as the unique authorized organization through the time. At present, lots of enterprises use IASB standards, and the financial tables in accordance with these standards are accepted in many countries. In this study, it is aimed to compare IAS 39 "Financial Instruments: Recognition and Measurement" and ‘'FASB 133 Accounting for Derivative Instruments and Hedging Activities' with in terms of theory and practice in hedging accounting. Key Words: 1) Risk, 2) Hedging, 3) Financial Reporting Standards.