Toplu iş sözleşmelerinde sendikaların yetki şartları ve yetki tespiti

Abstract

Sendika, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için kurulan bir kuruluştur. Sendikaların bu amaçlarını gerçekleştirmek için kullandıkları temel araç ise, toplu iş sözleşmeleridir. Bu nedenle, çalışma hayatında toplu iş sözleşmeleri büyük öneme sahiptirler. Toplu iş sözleşmelerinin çalışma hayatındaki önemi nedeniyle kanun koyucu, sendikaların toplu iş sözleşmeleri yapabilmeleri için 2822 sayılı Toplu iş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu ile ayrıntılı düzenlemeler getirmiştir. Aynı şekilde, bu konuyu ilgilendiren bazı önemli düzenlemeler, 2821 sayılı Sendikalar Kanununda yer almıştır. Gelişen ve değişen çalışma hayatı koşulları nedeniyle kanun koyucu, bu konularda yeni düzenlemeler yapılmasını gerekli görmüştür ve şu an her iki kanunda değişiklik öngören yasa tasarısı taslağı gündemdedir. Toplu iş sözleşmelerinin yapılabilmesi için kanunda getirilen şartlar, toplu iş sözleşmesi yetkisi adı altında birleşmektedir. Öncelikle kanun gereği ehliyete sahip olması gereken toplu iş sözleşmesi tarafı, bu şartı sağladıktan sonra yetki koşullarına sahip olmalıdır. Yetki koşulları ise, sendikaların işçi tarafı için öngörülmüştür. İşveren tarafı için ehliyetin bulunması yeterlidir. Çalışmamız, beş ana bölümden oluşmaktadır. Öncelikle konunun anlaşılması açısından toplu iş sözleşmesi ile ilgili temel kavramlar üzerinde durulmuş, daha sonra toplu iş sözleşmesi yetkisi açısından ön koşul olan ehliyet ele alınmış ve yetki ile karşılaştırılması yapılmıştır. Diğer bölümlerde ise, yetki koşulları, yetki tespiti, yetki tespiti üzerine yapılacak itiraz ve yetkinin kesinleşmesi konuları ele alınmıştır. Çalışmamızın amacı, toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin özelliklerini, gelişimini ve çalışma hayatındaki önemini, bu konudaki kanun, değişiklik yasa tasarı taslakları ve daha önce yapılan çalışmalardan yararlanarak anlatmaktır. ANAHTAR KELİMELER: Toplu iş sözleşmesi, Sendika, Ehliyet, Yetki. Trade Union is an organization formed by workers in order to protect and promote its members economic and social rights and interests in labour relations. Main tool unions use to realize their aim is the collective labour agreement. As a result, collective labour agreement has great importance on worklife. Because of the importance of the collective labour agreement on worklife, detailed amendments have been made by law maker for unions to make collective labour agreement with Collective Labour Agreement, Strike and Lockout Law numbered 2822. In the same way, some important amendments related to this subject existed in Trade Union Law numbered 2821. Than to developing and changing worklife condations, law maker considered that new arrangements must be made on this subjects and at the moment a law draft anticipating changing on both acts is on the agenda. Condations brought with the act of collective labour agreement that can be made combines under the authority of collective labour agreement. First, collective labour agreement side that is supposed to posses the efficiency according to the law has to posses the authority condations after providing this condations. But authority condations have been given to emloyees side. For employers side, having efficiency is sufficient. Our study consists of five main sections. First, for the well-understanding of the subject, basic concepts related to collective labour agreement considered and later that, for the authority of the collective labour agreement, prerequisites for the efficiency considered and compared with the authority. In other parts, authority condations, definition of authority, objection on definition of authority and consummation of authority studied. The aim of our research is to examine the properties, development and importance of making collective labour agreement using the law, act, law draft and the previous studies on this subject. KEY WORDS: Collective Labour Agreement, Labour Unions, Efficiency, Authority.