Construction and deconstruction of gender in david ebershoff's the danish girl and Attila İlhan's Fena Halde Leman

Abstract

Toplumların temel işleyişini oluşturan ve bireylerin kültür içinde varlığını oluşturan cinsiyet kavramı 1970'lerden günümüze sosyal bilimler başta olmak üzere disiplinler arası çalışmaların konusu olmuştur. Tarihsel, coğrafi, sosyal ve kültürel farklılıklara göre değişkenlik gösteren bu kavram, feminist eleştirmenler tarafından cinsiyet ve toplumsal cinsiyet olarak ayrılmıştır. Günümüzde egemen kültürün, yani ataerkinin ideolojik işleyişindeki temel araç olduğu iddia edilen toplumsal cinsiyet bireyleri heteroseksüel erkek ve kadın olarak sınıflandırmak için kullanılmaktadır. Güçlü, sert, otoriter ve heteroseksüel erkeği toplumsal cinsiyet yapılandırmasının en üstüne yerleştiren ataerki, kadınları ikincil konuma sokmakla beraber bu kategorilere uymayan bireyleri toplumun parçası dahi olmaktan men eder. Yarattığı kadınlık ve erkeklik yargı kalplarına uymayanları, yani gey, lezbiyen, biseksüel, trans eşcinselleri toplumun göz ardı edilmesi gereken anormal bireyleri olarak yaftalar ve azınlık konumuna sokar. Tarihten günümüze çeşitli kültürlerin cinsiyet yapılandırmalarına göre toplumda statü sahibi olan bu bireyler, günümüz egemen Batı kültüründe ayrımcılığa maruz kalmaktadırlar ve "varlık"larını duyurmak için mücadele etmek zorunda kalmaktadırlar. Bu bağlamda cinsiyetin toplum tarafından, kültürün devamlılığını sürdürmesi için ihtiyaçlar ve ideoloji doğrultusunda yapılandırıldığı öne sürülmektedir. Toplumsal cinsiyetin yapılandırılması ve bu doğrultuda oluşturulan kalıp yargılarına uymayan bireylerin sosyolojik ve psikolojik açılımları David Ebershoff'un The Danish Girl (2000) ve Attila İlhan'ın Fena Halde Leman (2005) romanlarında örneklenmektedir. Tarihte ilk kadından erkeğe cinsiyet değiştirme operasyonu geçiren Einar Wegener'in gerçek hikayesine dayanan David Ebershoff'un romanı 1930'lar Avrupası'nın toplumsal cinsiyet kavramına değinmesinin yanı sıra egemen kültürün trans birey üzerindeki baskısı ve bu baskının birey üzerindeki sonuçları açısından incelenmiştir. Türk edebiyatında tabuları yıkan roman olarak adlandırılan Attila İlhan'ın romanı ise heteroseksüelliği ve toplumun sadece iki karşıt cinsiyetten oluştuğu düşüncesini yıkan karakterleri açısından incelenmiştir. Bu çalışma tarihsel, sosyal incelemeler yaparak günümüz hegemonyasının toplumsal cinsiyeti ve sosyal varlık olarak bireylerin kimliklerini nasıl yapılandırdığını ve bunun gey, lezbiyen, biseksüel ve trans homoseksüeller tarafından yapısökümünü yukarıda bahsedilen eserler ışığında incelenmesini amaçlamıştır. Anahtar Kelimeler: 1) Cinsiyet, 2) Toplumsal Cinsiyet, 3) Cinsiyet Yapılandırılması ve Yapısökümü, 4) David Ebershoff, 5) The Danish Girl, 6) Attila İlhan, 7) Fena Halde Leman. Gender, which regulates the basic functioning of societies and individuals' existence in culture, has been a subject of interdisciplinary works and social sciences since the 1970s. Changing according to historical, geographical, social and cultural differences, this concept is divided as sex and gender by feminist critics. Asserted as the ideological tool of the dominant culture, that is patriarchy, gender is used to categorize the individuals as heterosexual men or women. While the dominant patriarchal culture locates strong, tough, authoritarian men at the top of the hierarchical order in society, it puts women in secondary positions as well as ostracizing the individuals who do not fit into categories of masculinity and femininity. Patriarchy labels gender non-conformists, who are gay, lesbian, bisexual and trans- people, as the abnormal members of society and puts them into minority status. Whereas these people have had non-discriminatory social statuses in various cultures existing from ancient times to present, they are subject to discrimination and they have to struggle to call for their "existence." In this context, it is asserted in this dissertation that gender is constructed depending on the dominant ideology and on its needs to maintain the social continuity. Construction of gender along with sociological and psychological situations of gender non-conformists are exemplified by David Ebershoff's The Danish Girl (2000) and Attila İlhan's Fena Halde Leman (2005). Based on the real life story of the first person to undergo sex reassigment surgery, David Ebershoff's novel is examined focusing on the dominant culture's suppression and its results on the trans persona as well as touching upon the 1930s Europe's gender phenomenon. On the other hand, reviewed as a taboo breaking novel, Attila İlhan's Fena Halde Leman is studied from the point of view of characters that destroy the binary oppositions of gender. Through making historical and social examinations, this study aims to reveal how gender and social identities are constructed and deconstructed by gay, lesbian, bisexual and trans people in the light of the two selected novels mentioned above. Key Words: 1) Sex, 2) Gender, 3) Gender Construction and Deconstruction, 4) David Ebershoff, 5) The Danish Girl, 6) Attila İlhan, 7) Fena Halde Leman.