5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun mali saydamlık ve yolsuzlukla mücadele açısından değerlendirilmesi

Abstract

Mali saydamlık terimiæ İngilizce "fiscal" ve "transparency" kelimelerinin birlikte kullanılmasıyla oluşturulmuştur. Fiscal, "mali", transparency ise "bir taraftan diğer tarafı görmek" anlamlarına gelmektedir. Mali saydamlık devletin yapısının, fonksiyonlarının, maliye politikalarının amaçlarının ve projeksiyonlarının ve kamu sektörünün hesaplarının halka karşı açıklığıdır. Hükümetin aktivitelerinde, bilgiye kapsamlı, anlaşılır, uluslararası standartlara uygun bir şekilde ulaşılmasını içerir. Yolsuzluk olgusu ise karşımıza belli bir şekilde değil, onlarca, yüzlerce şekliyle çıkabilir. Bu nedenle yolsuzluğun kesin bir tanımını yapmak mümkün değildir. Günümüze kadar yolsuzluk çeşitli şekillerde tanımlanmıştır. Yolsuzluğun en popüler, basit ve yaygın tanımı ise "kamu gücünün özel çıkarlar için kötüye kullanılması" şeklinde yapılmaktadır. Dünya Bankası da bu tanımı kabul etmektedir. Küreselleşme, mali krizler ve kamuda reform eğilimleri, yolsuzluğun ve mali saydamlığın öneminin kamuoyunun gündemine gelmesine etken olan faktörlerdir. IMF (International Monetary Fund), OECD (Organization of Economic Corporation and Development), INTOSAI (International Organization of Supreme Audit Institutions), TI (Transparency International), GRECO (Groups of States Against Corruption) gibi kuruluşlar uluslararası alanda şeffaflığı sağlamaya ve yolsuzlukla mücadeleye yönelik uygulamalar başlatan kuruluşların başında gelmektedir. Türkiye'de ise MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı), TESEV (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı) ve Toplumsal Saydamlık Hareketi Derneği bu konuda etkin bir şekilde faaliyet gösteren kuruluşlardır. Ülkemizde, bu bağlamda, çeşitli projeler ve kanunlar uygulamaya konulmuştur. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Kanunu, Türk kamu mali yönetiminde yolsuzlukla mücadele ve mali saydamlık açısından bir mihenk taşı olarak görülmektedir. Türkiye'de mali literatüre 5018 sayılı Kanun ile giren mali saydamlık kavramı son yıllarda özellikle IMF üyesi ülkelerde oldukça hızlı ilerlemeler kaydetmiştir. Uzun zamandır Türkiye'nin gündemine yerleşen yolsuzluklar ile yolsuzluklar sonucunda ortaya çıkan kaynak israfı ve toplumsal refahın gerilemesi ile kamuda şeffaflığın önemi artmıştır. Fiscal transparency is openness of the public sector accounts, the state of structure, functions, objectives and projections of fiscal policies and to be accountable to public. It includes reaching the comprehensive and clear information, by accordance with the international standards in the government's activities. In the case of corruption may not occur certain way, it may confront many different cases. Therefore, a precise definition of corruption is not possible. Corruption is defined in various ways until today. The most popular, simple and common definition of the corruption is "abuse of public power for private benefits to use". The World Bank has also accepted this definition. Globalization, financial crises and trends of reform in the public sector, which are factors, added to the public agenda the importance of corruption and fiscal transparency. In international areas, the organizations such as, IMF (International Monetary Fund), OECD (Organization of Economic Corporation and Development), INTOSAI (International Organization of Supreme Audit Institutions), TI (Transparency International), GRECO (Groups of States Against Corruption), etc. leading to ensure transparency and struggle with the corruption. In Turkey, MASAK (The Financial Crimes Investigation Board), TESEV (The Turkish Economic and Social Studies Foundation) and the Association of Social Transparency Movement are effectively operating organizations on this issue. In this context, several projects and laws have been implemented in our country. 5018 Numbered Public Financial Management and Control Law of the Turkish public financial management and fiscal transparency struggle with corruption is seen as a touchstone. Fiscal transparency has made very rapid progress which the concept is falling in recent years by 5018 Numbered Law in Turkey with the financial literature particularly in the member countries of IMF. For a long time, added the agenda of Turkey emerged as a result of corruption and waste of resources to social welfare decline has increased importance of transparency in the public sector.