Ekonomik krizlerle mücadelede maliye politikasının rolü: Türkiye'de 1980 sonrası döneme yönelik bir inceleme

Abstract

Ekonomik kriz, bir ekonomide aniden ve beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan olayların ekonomiyi olumsuz olarak etkilemesi olarak tanımlanabilir. 1980'li yıllardan itibaren yaşanan küreselleşmenin de etkisi ile ekonomik kriz dünya ekonomisi için önemli bir kavram haline gelmiştir. Önceleri ekonomik krizler, sadece krizi yaşayan ülkeler ile sınırlı iken özellikle 1990'lı yıllardan sonra çevre ülkeleri de etkisi altına alma özelliğine kavuşmuştur. Kriz dönemleri ekonomik, sosyal ve politik yıkımların yaşandığı ve sonrasında yeniden onarım ve yaşanan belirsizliğin giderilmesi için kararların verildiği dönemlerdir. Ekonomik kriz dönemlerinde ve sonrasında uygulanan ekonomi politikaları ile yara alan ekonomi iyileştirilmeye çalışılmaktadır. Bu noktada hükümetlerin uygulayacağı maliye politikası önem arz etmektedir. Uygulanacak maliye politikası ve yararlanılacak maliye politikası araçları, bu araçların birbirleri ile uyumu ekonomik krizlerle mücadelede önemli bir noktadır. Ülkemizde ve dünyada yaşanan ekonomik krizlerin nedenlerine baktığımızdaæ kamu açıkları, genişletici maliye politikaları sonucu oluşan kamu gelir- gider dengesizliği, yanlış vergi politikaları ve kamu kesimindeki yapısal bozukluklar ortak nokta olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu duruma cari işlemler açığı, yüksek faiz ve aşırı açık döviz pozisyonları eklendiğinde kriz kaçınılmaz olmaktadır. Ülkemizde 1980, 1994, 2000 ve 2001 krizlerinde ve sonrasında ekonomik yapıyı düzenlemek amacı ile maliye politikası araçlarına başvurulmuş ve ağırlıklı olarak daraltıcı maliye politikası uygulanarak krizlerle mücadele edilmeye çalışılmıştır. Bu proje kapsamında 1980 sonrası yaşanan krizler, krizlere neden olan etmenler ve krizler ile mücadelede uygulanan maliye politikaları ve etkinliği üzerine bir çalışma yapılmıştır. Economic crisis can be definied as,in an economy suddenly and unexpectedly emerged as to affect adversely the economy of events.Since the 1980s the influence of globalization and economic crisis that occurred world economy has become an important concept. Initially, the economic crisis, while only limited to countries experiencing crisis, especially after the 1990s under the influence of neighboring countries also import feature and attained. Crisis period, economic, social and political degradation occur and then repair and re-experiencing of the decision to eliminate uncertainty are given period. Economic crisis, economic policies implemented during and after the wound area and the economy is working for improvement. At this point the government will implement fiscal policy is important. Fiscal policy and fiscal policy to be applied to take advantage of the tools, this tool alignment with each other in the struggle with the economic crisis is an important point. Our country and the world economic crisis, we look at the causes of public deficits, expansionary fiscal policies as a result of public revenue and expenditure imbalance, the wrong tax policies and structural defects in the public sector as a common point stands out against us. In this case, the current account deficit, high interest rates and excessive foreign exchange open positions are added, the crisis is inevitable. 1980, 1994, 2000 and 2001 crises in the economic structure, and then editing tools with the aim of fiscal policy in our country, has been applied primarily applying contractionary fiscal policy has been trying to combat the crisis. The crises after 1980, the factors causing the crisis, and crises in the fight against fiscal policy and implemented a study on the effectiveness were made as this Project.