Türkiye'de doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve imalat sanayinde sektörel bir değerlendirme

Abstract

Küreselleşme süreci 1990'lı yıllarda tüm ülkelerin ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasi yaşamı ve tercihleri üzerinde inkar edilemez bir etki yaratmaya başlamıştır. Küreselleşme eğiliminin artmasına bağlı olarak ortaya çıkan ekonomi politikalarındaki liberalleşme, sermayenin serbest dolaşımı, ticarette serbestleşme ve tüketici alışkanlıklarının birbirine yakınlaşması gibi faktörlerle birlikte yabancı sermaye gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkeler için çok önemli bir konu haline gelmiştir. Bu sebeple, 1980'li yıllarda pek çok gelişmekte olan ülke gibi, Türkiye de ekonomisinde yapısal ve köklü değişimlere giderek liberal politikalar benimsemiştir. İthal ikame büyüme modeli terk edilmiş, dışa açık büyüme modeline geçilmiştir. Dünya ekonomisindeki gelişmelere paralel yeni düzenlemeler ile yabancı sermaye girişinde ciddi artışlar yaşanmıştır. Bu çalışmada öncelikle doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına ilişkin kavramlar ele alınmakta, daha sonra dünyada ve Türkiye'de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının gelişimi incelenmektedir. Son bölümde ise Türkiye'de imalat sanayinde yabancı sermaye yatırımları ele alınmakta ve 1980 sonrası en çok yabancı yatırım alan gıda- içecek ve tütün sektörü incelenerek, sektörün doğrudan yabancı yatırımlar açısından SWOT analizi yapılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Küreselleşme, Çok Uluslu Şirketler, Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, İmalat Sanayi, Gıda-İçecek ve Tütün Sektörü. Globalization process has begun to create an undeniable impact on world-wide countries' economic, social, cultural and political lives and their preferences on 1990s. Foreign capital has become a crucial concept for developed and developing countries with factors as liberalization of economic policies and of trade, free movement of capital and closing consumer habits as a result of increasing globalization trend. For this reason, on 1980s as many developing countries, Turkey also has adopted liberal policies in its economy with structural and fundamental changes. By abandoning import substitution growth model, outward-oriented growth model has been realised. There has been a serious increase in foreign capital inflows as a result of new regulations parallel to world economic developments. In this research, it has been firstly discussed concepts related to foreign direct investmentsæ then, it has been investigating foreign direct investments in the world and Turkeyæ and finally, after foreign direct investments on manufacturing industry in Turkey has been explained, food, beverage and tobacco sector which is the most attractive foreign direct investment sector in manufacturing industry after 1980, is handled by using SWOT analysis in terms of foreign direct investments. Key Words: Globalization, Multinational Companies, Foreign Direct Investments, Manufacturing Industry, Food, Beverage and Tobacco Sector.