Çalışma yaşamı stresi ile alkol kullanımı arasındaki ilişki: Maden çalışanları üzerinde yapılan bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, çalışma yaşamı stres ve kaynakları ile alkol kullanımı arasındaki ilişkiyi incelemek ve literatürel bilgilerin araştırma ile desteklenip desteklenmediğini ortaya koymaktır. Çalışmada, Ege Bölgesinde madencilik sektöründe faaliyet gösteren bir firma çalışanlarıyla yapılan anket çalışması sonucunda elde edilen bulgular değerlendirilmiştir. Araştırmanın evrenini, söz konusu firmada görev yapan 129 çalışan (mühendis, tekniker ve idari personel) oluşturmaktadır. Örneklem seçimi yapılmamış, evrenin tümü araştırma kapsamına alınmıştır. Ancak, sadece çalışmanın yapıldığı günlerde fabrikada olan ve araştırmaya katılmayı kabul eden ve anket bilgilerini eksiksiz ve doğru olarak yanıtlayan çalışanlar araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırmaya toplam katılım oranı yaklaşık %56 (72 kişi) dır. Araştırmaya katılanlara Çalışma Yaşamı Stres Ölçeği ve Alkol Tarama Testi (AUDIT) uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 11 paket programı ile çözümlenmiştir. Çalışanların çalışma yaşamı stres ve alkol kullanım düzeylerinin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için t-testi ve tek yönlü ANOVA uygulanmıştır. Çalışma yaşamı stresi ve alkol kullanımı arasındaki ilişkinin test edilmesi amacıyla korelasyon analizi kullanılmıştır. Analiz sürecinde, öncelikle araştırma kapsamındaki 72 çalışanın çalışma yaşamı stres düzeyleri belirlenmiştir. Daha sonra araştırma kapsamında alkol kullanan 40 çalışanın çalışma yaşamı stres ile alkol kullanım düzeyleri belirlenmiş ve aralarındaki ilişki incelenmiştir.Araştırmanın bulgularına göre örneklemdeki 72 çalışanın genel stres düzeyi düşük çıkmıştır. Stres kaynaklarına bakıldığında çalışanların göreceli olarak en fazla örgütsel politika nedeniyle stres yaşadıkları tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan ve alkol kullanan 40 çalışanın alkolü nadiren kullandığı ve stres seviyelerinin orta düzey olduğu görülmüştür. Alkol kullanan 40 çalışanın çalışma yaşamı stres ile alkol kullanım düzeyi korelasyon analizine tabi tutulduğunda çalışma yaşamı stres düzeyi ve kaynakları ile alkol kullanım düzeyi arasında bir ilişkiye rastlanılmamıştır. Bunun yanında alkol kullanan 40 çalışanın sadece 4'ünün riskli alkol davranışı sergilemekte olduğu görülmüş ve alkol kullanımı ile demografik özellikler arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. The aim of this study is to examine the relationship between stress of work life and alcohol usage and is to reveal whether the literature is supported by the results in this study. In this study, the findings obtained from the survey carried out with the employees of an operating firm in the mining sector in the Aegean region have been assessed. The universe of the study is 129 workers (engineers, technicians and administrative personal) who work at this firm. The study was comprised all engineers, technicians and administrative personal in this firm. However, only the workers in the firm during the survey, and accepted to participate in the study, and fully completed the questionnaire forms were included to the study. 56 % (72 individuals) of the workers participated in the study. "Work Life Stress Scale" and "Alcohol Use Disorders Identification" were applied to participants. Data analysis was carried out by means of "SPSS 11.0 for Windows". T-test and One Way Anova were applied to define whether stress level of work life and the level of alcohol usage vary according to demographic characteristics. Correlation analysis was used in order to test the relationship between stress of work life and alcohol usage. In the analysis process, firstly the stress level of work life of 72 workers involved in the research has been determined. Then the stress level of work life and the level of alcohol usage for the 40 workers using alcohol among 72 workers have been determined and the relationship between them has been investigated.According to the findings of the research, the stress level of 72 individuals involved in the research is low. Looking at the sources of stress, workers experience more stress due to organizational policy in compression to the other dimensions of stress of work life. It is seen that 40 workers using alcohol rarely drink and their stress levels are medium-level. When correlation analysis was used, a relationship between sources and stress level of work life with alcohol usage level has not been found for 40 workers using alcohol. Furthermore, it has been seemed that only four workers who use alcohol are risky drinker and a significant difference between alcohol usage and demographic characteristics has not been found.