Türkiye'de sosyal bilgiler ve tarih öğretiminde Selçuklu tarihi'nin yeri ve önemi

Abstract

Türkiye'de Sosyal Bilgiler ve Tarih Öğretiminde Selçuklu Tarihi'nin Yeri ve Önemi? başlıklı bu araştırmada, seçilen Sosyal Bilgiler ve lise Tarih ders kitaplarında belirlenen konu başlıkları kapsamında Selçuklu tarihinin öğretiminde kullanılan yakın geçmiş ve günümüz ders kitaplarının durumunu, artıları ve eksileriyle ortaya koymayı amaçladık. Araştırmamızı hazırlarken, ilköğretim konularında 1998 senesi, ortaöğretimde ise 2003 senesini başlangıç noktası alınarak günümüze kadar işlenmiş Sosyal Bilgiler ve lise Tarih ders kitaplarından seçtiklerimizi esas alarak Selçuklularla ilgili bilgiler verilen üniteleri inceledik. Araştırmamızı sınırladığımız başlıkların öğretiminde özellikle günümüz ders kitapları Selçuklu tarihi öğretimine olumlu yönde katkıda bulunurken, yakın geçmişin ders kitaplarının bu konularda kimi zaman yetersiz kaldığını belirledik. Çalışmamızın sonucunda, yakın geçmiş döneminin ders kitaplarında siyasi ve askeri olaylar odaklı ve milliyetçi söylemlerin sık kullanıldığı bir Selçuklu öğretiminin tercih edildiğini tespit ettik. Yeni anlayışla yazılan günümüz ders kitapları ise milliyetçi mesajların daha az tercih edildiği, siyasi ve askeri gelişmelerin yanında sosyal, kültürel ve ekonomik boyutların da öğrenciye aktarıldığı kaynaklar olduğu sonucuna vardık. Ayrıca verilen bilgilerin çeşitliliği, görsellik ve etkinlikler noktasında Selçuklu tarihinin öğretiminde yeni Sosyal Bilgiler ve Tarih ders kitaplarının bazı eksiklikler içermesine rağmen yakın geçmiş ders kitaplarına göre önemli mesafe kaydetmiş olduğunu belirledik. Dolayısıyla Selçuklu tarihinin öğretiminde ders kitaplarındaki olumlu gelişmeler ışığında öğrencilerin, Selçuklu tarihini daha iyi özümseyip ve anlamlandıracağını sonucuna varabiliriz. In this study entitled `Importance and Role of History of Seljuk in Social Studies and History Teaching in Turkey?, we aimed to reveal the pros and cons of availability of the recent past and the present textbooks used in the teaching of the History of Seljuk within the scope of the topics determinated in the selected social studies and high school history textbooks. While preparing our study, taking the year of 1998 in the subjects of primary education, and the year of 2000 in the subjects of secondary education as our starting point, we examined the units which give the information about the Seljuk by basing on the our picks of the social studies and high school history textbooks studied to the present day. We stated that in the teaching of topics restricted in the study, while particularly today's textbooks Seljuk positively contribute to teaching history, the recent past textbooks are sometimes insufficient in these subjects. In the result of the study, we confirmed that in the recent past textbooks, a Seljuk teaching in which the political and military events-oriented and nationalist discourses are often used is preferred. We concluded that present day textbooks written in a new understanding are the sources in which nationalist messages are less preferred and addition to the political and military developments in the social, cultural and economic aspects are also transferred to the student. In addition, we found that although the new Social Studies and history textbooks have some shortcomings in the matter of the diversity of the information, visuality and activities in the teaching of the history of the Seljuk, compared to the recent past textbooks, they have made significant progress. Consequently, we can conclude that in consideration of the positive developments of the textbooks related to the teaching of the history of the Seljuk, the students will absorb better and make sense of the history of the Seljuk.