Finansal performans ölçümünde sermaye yapısının etkisinin değerlendirilmesi: Borsa İstanbul'da bir uygulama

Abstract

Bir işletmenin sermaye yapısı kararları işletmenin sermaye yapısının ne kadar öz kaynaklar ve ne kadar yabancı kaynak kullandığı ile ilgilidir. Söz konusu kararlar finans yöneticisinin alması gereken yatırım, finansman ve temettü dağıtımı kararlarından oluşmaktadır. Sermaye yapısıyla ilgili literatür incelendiğinde, sermaye yapısının işletmenin karlılığının ve piyasa değerinin üzerinde etkili olduğu yönünde görüş birliği hakimdir. Ayrıca sermaye yapısı kararları işletmelerin finansal performansını etkileyen önemli kararlardandır. İşletmeler finansal performans analizi ile sağlıklı karar alma, planlama ve denetim faaliyetini etkin bir şekilde sürdürme olanağı elde ederler. Performans bir objenin, öncelikleri belirlenmiş bir konuda belli bir süre içinde bir hedefe bağlı olarak sonuçlar üretme yeteneğidir. Söz konusu hedefler standartlar olarak ifade edilmektedir ve planlanan hedeflerle ulaşılan hedeflerin ne derece ulaşıldığının tespit edilmesini sağlar. Dolayısıyla işletmeler için performans, amaçların gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini gösteren çabalar bütünüdür. Finansal performans analiziyle işletmenin performansı daha doğru bir şekilde yansıtılmış olmaktadırlar. Çalışmada işletme büyüklüğü, büyüme oranı, vergi düzeyi, borç dışı vergi kalkanı ve likidite oranı gibi kontrol değişkenleri ve borçlanma oranları da bağımsız değişken seçilerek, işletmelerin performans belirleyicisi olan karlılık değişkenleriyle ilişkisi incelenmiştir. Bu şekilde finansal performans ölçümünde sermaye yapısı kararlarının etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonuçları incelendiğinde, işletmelerin sermaye yapılarının açıklanmasında tek bir kuramın geçerli olmadığını, aktif karlılığıyla ilgili modellerin finansal hiyerarşi kuramına; öz sermaye karlılığı ile ilgili modellerin dengeleme kuramının geçerli olduğunu göstermiştir. The capital structure desicions of a company are about the amounts of equity capital and foreign sources on the capital structure of the company. The desicions at issue compose of the desicions that the financial manager should take investments, finance and payment of divident. Examining the literatüre about the capital structure, it is clear that the capital structure affects the profitability of the company and market value. In addition to this, the desicions of the capital structure are the desicions which affects the financial performance of the companies. The companies obtain the facility for taking desicions correctly, planning and inspecting effectively with financial performance analysis. Performance is the facility of an object to produce results depending on a target about a topic, the priorties of which have already been determined, within a certain period. The targets in question are termed as standards and they enable one to detemine to what extent the planned targets and the achieved targets have been attained. Thus, performance in terms of companies are the integrity of the affords demonstrating whether the targets have been accomplished. The performance of a company is reflected more correctly thanks to financial performance analysis. In the study control variables such as size of the company, growth rate, tax level, none-debt tax shield, liquidty and leverage rations were selected as independent variables and their relationships with the variables of profitability which are performance determinants of the companies were examined. In this way, the effect of the desicions of the capital structure was tried to be specified in the measurement of financial performance. When the results of the study are examined, they show that only a single theory is not valid in the explanation of the companies' capital structures. Instead pecking order theory is valid for the models about return on assets and trade-off theory for the models about return on eguity.