Alzheimer hastalığında olaya ilişkin osilasyonlar

Abstract

Alzheimer hastalığı tipi demansta (AH) beyin patolojisi iyi bilinmektedir. Bu tez, AH tipi demansı olan bireylerde beyin patolojisinin yarattığı beyin dinamiği değişikliklerini araştırmak amacı ile planlanmıştır. Beynin dinamik cevaplarının analizi, olaya ilişkin osilasyonlar (OİO) yaklaşımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Denemelere katılan yirmi sağlıklı, yirmi-iki AH tipi demansı olan bireye uyaran olarak görsel uyaranla klasik P300 oddball paradigması verilmiştir. AH tipi demanslı bireyler hastalık süresi, yaş, cinsiyet, eğitim yönünden bire bir eşleştirilmiş iki gruba ayrılmıştır: 1) Kolinesteraz inhibitörü ilaç kullananæ 2) İlaç başlanmamış AH olgu grupları. EEG kaydı onüç elektrottan (F3, F4, Cz, C3, C4, T3, T4, T5, T6, P3, P4, O1, O2) alınmış ve olaya ilişkin potansiyeller seçici olarak 0.5-3.5 Hz (delta), 5-8.5 Hz (teta), 9-13 Hz (alfa), 15-24 Hz (beta) frekans dilimlerinde dijital olarak filtrelenmiş ve maksimum tepe amplitüdleri ölçülmüştür. Bunun dışında bellek yükü ile yakın ilişkili bulunan teta frekans bant aralığında faz kilitlenmesi incelenmiştir. Sağlıklı yaşlı kontrollerle demanslı bireylerin özellikle delta frekans bantlarında tepe amplitüdleri Cz ve C3 elektrodlarında fark göstermiş (F (9.120)=2.228æ p=0.022), tedavi alan ve almayan demanslı bireyler arasında fark saptanmamıştır. Öte yandan tedavi alan AH olgularıyla sağlıklı kontroller (p= 0.044) ve tedavi almayan AH olguları (P= 0.026) arasında teta frekans aralığındaki faz kilitlenmesi F3 elektrodunda farklılık göstermiştir. Gündelik kullanımda, delta frekans aralığındaki OİO yanıtlarının demans tanısında, teta frekans aralığındaki yanıtların ise tedavi izleminde yararlı olabileceği düşünülmüştür. Sonuçlar, olaya ilişkin salınımların AH tipi demansta beyin dinamiklerini incelemede ve kolinerjik tedaviye yanıtlarını izlemede yararlı olacağını göstermiştir. Anahtar sözcükler: Alzheimer, demans, osilasyonlar, delta, teta, vizüel, P300, EEG, olaya ilişkin potansiyeller, ERP The brain pathology in Alzheimer type of dementia (AD) is well known. This thesis has been planned to investigate the changes in brain dynamics in subjects with AD. The analysis of brain dynamic responses have been realized by means of event related oscillations (ERO). The classical visual P300 oddball paradigm has been given to the twenty healthy elderly control subjects and twenty-two AD subjects. AD group has been divided into two groups: those treated by cholinesterase inhibitors and de novo. Two AD groups have been matched by disease duration, gender, education and age. Both patient groups consisted of eleven subjects. EEG was recorded from 13 scalp electrodes (F3, F4, Cz, C3, C4, T3, T4, T5, T6, P3, P4, O1, O2). The mean peak amplitudes at the frequency ranges of 0.5-3.5 Hz (delta), 5-8.5 Hz (theta), 9-13 Hz (alpha), 15-24 Hz (beta) were digitally filtered and analysed. In addition, theta phase locking which is considered as closely related to memory was also investigated. Significant differences in peak amplitudes of delta frequency range were seen between the groups at mid- and left central regions, (Cz, C3) being higher in healthy controls than either patient group (F (9.120)=2.228æ p=0.022). The phase locking of theta oscillations at F3 location was significantly higher in treated AD group than either healthy controls (p= 0.044) or de novo AD (p= 0.026) groups. In clinical practice, ERO in delta frequency ranges may be adjuctive for diagnostic purposes, whereas theta responses may help monitoring the treatment responses. This study once more supports the importance of oscillatory event related potentials for investigating AD brain dynamics. Keywords: Alzheimer, dementia, oscillations, delta, theta, visual, P300, EEG, event related potentials, ERP