Kanıta dayalı hemşirelik yönetimi uygulamalarının hemşire iş doyumu örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Yeniliğin Yayılımı Teorisi ve PARIHS kavramsal çerçevesinin rehberliğinde yürütülen kanıta dayalı hemşirelik yönetimi uygulamalarının, hemşirelerin iş doyumu, örgütsel bağlılığı ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisini incelemektir. Yöntem: Yarı deneysel, tek grup öncesi-sonrası, tekrarlı ölçüm tasarımı kullanılan araştırma, Uluslararası Birleşik Komisyon tarafından akredite edilmiş 127 yataklı bir özel hastanede yürütülmüştür. Bu araştırmada, uygulanan girişim, yönetici hemşirelerin, hemşirelerin iş doyumu ve örgütsel bağlılıklarını artırmak ve işten ayrılma niyetlerini azaltmalarını sağlamak üzere, kanıta dayalı karar vermelerinin kolaylaştırılmasıdır. Bunun için hemşire iş doyumu, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti ile ilgili çalışmalar özetlenmiş, yönetici hemşirelerle birlikte oluşturulan kanıta dayalı önerilerin uygulanmasını kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılmıştır. Girişim öncesi, girişimin 5. ve 10. aylarında üç ayrı ölçüm yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, Minnesota İş Doyumu Ölçeği ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca 12 yönetici hemşireden bu sürece ilişkin yazılı geribildirim alınmıştır. Her üç ölçümde anketleri yanıtlayan 58 hemşire araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Verilerin analizi tekrarlı ölçümlerde varyans analizi, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi ve Cochrane Q testi ile yapılmıştır. Bulgular: Hemşirelerin içsel, dışsal ve genel doyum düzeylerinde girişim sonrası 5. ay ve 10. aylarda, normatif bağlılıklarında ise girişim sonrası 10. ayda iyileşme saptanmış; duygusal bağlılık, devam bağlılığı boyutları ile hemşirelerin işten ayrılma niyetleri açısından üç ölçüm arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Yönetici hemşireler, üniversite-hastane işbirliğinden ve kanıta dayalı önerilerden yararlandıklarını belirtmişlerdir. Sonuç: Hemşirelikte yaşanan insangücü sorunlarının çözümü ve hemşirelik yönetiminde teori ile uygulama arasındaki boşluğun giderilmesi için yönetici ve akademisyen hemşirelerin işbirliğine gereksinim vardır. Objective: This study aims to analyze the effect of evidence-based nursing management practices to nurses? levels of organizational commitment, job satisfaction and intent to leave by guiding the Theory of Diffusion of Innovation and the PARIHS framework. Method: This research employed a single group quasi-experimental pretest-posttest design with repeated measures. The study was conducted in a 127-bed private accredited hospital by Joint Commission International in İzmir. In this research, the intervention was facilitation of evidence-based decision of the nurse managers' to increase job satisfaction and organizational commitment and reduce intent to leave. Baseline data and two measurements following the implementation of evidence-based nursing management practices were collected using the Minnesota Job Satisfaction Questionnaire and the Organizational Commitment Scale The sample was composed of 58 nurses who participated in all three measurements. The analysis of data was conducted using repeated measures analysis of variance, difference of two means test and Cochrane Q Test. Findings: An improvement was observed in the nurses' intrinsic, extrinsic and total satisfaction levels as well as in the degree of normative commitment. Nurse managers stated that they benefited from collaborating with the university researchers and nurse managers. Conclusions: In order to find effective and long-lasting solutions to the nursing shortage, a more dynamic interaction should be established between academics and nurse managers. Collaboration between nurse managers and researcher can help both solving the nurse workforce problems and eliminating the gap between theory and practice.