Dikkat süreçlerindeki bozulmanın diğer bilişsel işlevler üzerine etkisinin incelenmesi : 6 yıllık boylamsal çalışma

Abstract

Amaç: Çoklu Bilişsel Alanlar Tipinde Hafif Bilişsel Bozulma (ÇBAT HBB), demans öncesi, günlük yaşam aktiviteleri korunur durumdayken, bellek dışında herhangi bir bilişsel alandaki iki testte ya da iki farklı bilişsel alanla ilişkili birer testteki bozulmayı tanımlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Wecshler Bellek Ölçeği-Gözden Geçirilmiş'in (WMS-R) alt testi olan Sayı Menzili Testi'ndeki (SMT) bozulmanın, ilerleyen yıllarda ÇBAT HBB'ye uzanan bir bilişsel bozukluğun habercisi olup olmadığı belirlemektir. Yöntem: Çalışmaya SMT skorları yaş ve eğitim norm verilerine göre en az 1 standart sapma (SS) altında olup diğer tüm bilişsel işlevleri normal olan 28 (9 erkek, 19 kadınæ yaş ortalaması 59.7±9.9æ 10.0±4.1 eğitim ortalaması) kişi ve tüm bilişsel işlevleri normal olan 16 (5 erkek, 11 kadınæ yaş ortalaması 57.6±8.1æ eğitim ortalaması 10.1±4.3) kişi olmak üzere toplam 44 kişi dahil edilmiştir. Nöropsikolojik değerlendirmede WMS-R'nin Sayı Menzili ve Görsel Üretim alt testleri, Sözel Bellek Süreçleri Testi (SBST), Stroop Testi ve Sözel Kategorik Akıcılık Testi kullanılmıştır. Her iki grup 6.6±1.1 yıl aradan sonra aynı nöropsikolojik test bataryasıyla tekrar değerlendirilmiştir. Bulgular: İzlem değerlendirmesinde bozuk sayı menzili (BSM) grubunun, normal sayı menzili (NSM) grubuyla karşılaştırıldığında en yüksek öğrenme (p=0.001), öğrenme puanı (p=0.02) ve sözel kategorik akıcılık (p=0.011) test skorlarında belirgin düzeyde düşüş gösterdikleri gözlenmiştir. Sonuç: SMT skorlarındaki bozulma, ilerleyen yıllarda daha yaygın bir bilişsel bozulmanın habercisidir. Ayrıca SMT, öznel bellek yakınması olan bireylerin, ÇBAT - HBB'ye dönüşümünde önemli bir ara basamak gibi gözükmektedir. Objective: Mild cognitive impairment multiple cognitive domain type (MCI MCDT) is defined as impairment in at least 1 cognitive domain other than memory, or abnormal results in one test of at least 2 separate domains without sufficient severity or loss of activities of daily living (ADLs) to constitute dementia. The aim of this study is to assess whether impaired Digit Span (DS) subtest of Wecshler Memory Scale-Revised (WMS-R), can be alerting for wider decline in other cognitive domains to constitute MCI MCDT in incoming years. Method: We evaluated twenty-eight subjects (9 men and 19 womenæ mean age 59.7±9.9 with a range of 37 -77 years, mean education 10.0±4.1 with a range of 5 -15 years) with impaired attention in which DS scores were one standard deviation (SD) below of age and education specific standards but preserved memory and executive functions and sixteen subjects (5 men, 11 women, mean age 57.6±8.1 with a range of 44 -69 years, mean education 10.1±4.3 with a range of 5 -15 years) with intact cognitive function in all domains. The neuropsychological evaluation included DS, visual reproduction and associate learning subscales of WMS-R, Verbal Memory Processes Test (SBST), Stroop Test and Category Fluency Test. Both groups were reassessed after 6.6±1.1 years with the same neuropsychological test battery. Wilcoxon test was used to compare re-evaluation of neuropsychological measures in both groups. Results: In longitudinal assessment, compared to normal DS (NSM) group, impaired DS (IDS) group showed significant decreased scores of the highest verbal learning (p=0.001), verbal total learning (p=0.02) and animal list of category verbal fluency (p=0.011). Discussion: Impaired DS scores can predict wider cognitive decline in upcoming years. Also DS seems to be an important immediate step for persons with subjective memory complaint (SMC) converting to MCI-MCDT. Key words: Mild cognitive impairment multiple cognitive domain typeæ MCI, digit spanæ neuropsychological assessmentæ verbal memoryæ category verbal fluency