İleri evre akciğer kanserli hastalarda uyku kalitesi ve etkileyen etmenlerin incelenmesi

Abstract

Amaç: ileri evre akciğer kanserli hastalarda uyku kalitesini etkileyen etmenleri belirlemek. Metod: Çalışmaya Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniğinde yatan evre III ve IV akciğer kanseri tanısı olan, algılama problemi bulunmayan, okuma yazma bilen ve 18 yaşın üzerinde olan 100 hasta örnekleme alınmıştır. Veri toplama formu olarak, Kişisel Bilgi Formu, Visual Analog Skala-Ağrı, Visual Analog Skala-Uyku olmak üzere üç form kullanılmıştır. Bulgular: Hastaların %19'u öksürük, %37'si ise solunum sıkıntısı olduğunu ifade etmiştir. Hastaların solunum sıkıntısının tedavisi için %21'i oksijen tedavisi kullanmaktadır. Solunum sıkıntısı için oksijen tedavisi kullanan hastalar ile kullanmayan hastaların uyku yeterlilik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p Hastaların ağrı ve uyku düzeyleri VAS ile değerlendirildiæ ağrı puan ortalaması 4.6±3.5, uyku puan ortalaması 3.8±2.4 olarak bulunmuştur. Aralarında negatif yönlü orta düzeyde bir ilişki bulunmuştur (r:-42, p:.000). Hastaların %28'i ağrısı için opoid ilaçları kullandığını ve opoid ilaçları kullanan hastaların uyku yeterlilik puanlarının düştüğü bulunmuştur (p Hastaların %77'si aldıkları kemoterapi ve radyoterapi tedavilerine bağlı yan etki yaşadıklarıæ kusma, yorgunluk/halsizlik yaşayan hastaların uyku yeterlilik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p Sonuç: Akciğer kanseri tanısı olan hastaların en sık yaşadıkları sorunlar arasında uyku önemli bir yere sahiptir. Uyku sorunları tedavi ve hastalık sürecini olumsuz etkilediği bilinmektedir. Bu nedenle akciğer kanserinde uyku kalitesini etkileyen etmenler belirlenmeli ve etmenler ortadan kaldırılmalıdır. Anahtar Kelimeler: İleri evre akciğer kanseri, uyku kalitesi, uykuyu etkileyen etmenler Aim: Determination of factors affecting the quality of sleeping of the patients with advanced stage lung cancer. Method: Fort the study, 100 patients were included who were staying in Dokuz Eylül University Hospital, Chest Diseases Clinique, having diagnosed with stage III and IV lung cancer, did not have perception problems, literate and over the age of 18. as data collection form, three forms were used as Personal Particulars Form, Visual Analog Scale - Pain, Visual Analog Scale - Sleeping. Findings: 19 % of the patients had coughing and 37 % has breathing problems. For the treatment of the breathing problems, 21 % were undertaking oxygen cure. There was a meaningful difference statistically between the sleeping proficiency point averages of the patients using oxygen cure for breathing problems and patients not using it (p Pain and sleeping levels of the patients were evaluated with VASæ pain point average was found to be 4.6±3.5, and sleeping point average was found to be 3.8±2.4. There was a middle level relation between them in negative direction (r:-42, p:.000). For 28 % of the patients opoid drugs were used and it was found that sleeping proficiency points of the patients using opoid drugs were decreasing (p 77 % of the patients were having adverse affects due to KT and RT cures they were undergoingæ and a meaningful statistical difference was found between the sleeping proficiency point averages of the patients having vomiting, fatigue / weariness (p Conclusion: Sleeping has an important role among the problems often encountered by the patients having diagnosed with lung cancer. It is known that sleeping problems negatively affect the treatment and disease process. For this reason, factors affecting the sleeping quality in the lung cancer shall be determined and these factors shall be overcome. Key words: Advanced stage lung cancer, sleeping quality, factors affecting the sleep.