İzmir'de bazı sağlık kurumlarına yemek üretim ve dağıtım hizmeti veren bir firmada çalışanların besin hijyeni ile ilgili bilgi ve davranışları

Abstract

Besin işyerinde çalışanların öncelikle hijyen konusunda eğitilmiş olmaları, işletmede sağlıklı bir üretim için önemlidir. Araştırmanın amacı İzmir'deki bir yemek firmasında çalışanların besin hijyeni ve kişisel hijyen ile ilgili bilgi ve davranışlarını araştırmak, bilgi ve davranışlarına etki eden etmenleri belirlemektir. Araştırmaya yemek firmasında çalışan tüm kişilerin alınması planmış ancak, çalışmaya 59 kişi katılmıştır. ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemine sahip bir yemek firmasının merkez mutfağında ve hizmet verdiği hastanelerde yürütülmüştür. Kesitsel tipte bir araştırmadır. Değişkenler yaş, cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu, besin iş yerinde çalışma süresi, düzenli sağlık kontrolünden geçme, hijyen eğitimi alma durumu, meslek grubu ve besin hijyeni ile ilgili bilgi ve davranışlardır. Araştırma verilerinin toplanması anket uygulama ve gözlem yöntemi kullanılarak araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Mutfak çalışanı olmayan kişiler gözleme alınmamıştır. Besin hijyeni ile ilgili bilgileri puanlandırılarak yeterli ve yetersiz olmak üzere değerlendirilmiştir. Besin hijyenine yönelik gözlenen 12 davranışa göre davranışları puanlandırılarak uygun ve uygun değil olarak değerlendirilmiştir. Çalışanların yaş ortalaması 35.4 ± 7.6'dır. 59 kişiden % 86.4'ü mutfak çalışanı, % 13.6'sı her zaman mutfakta bulunmayan, gıda mühendisi, gıda teknikeri, sekreter ve şoförden oluşmaktadır. Çalışmaya katılanların tamamının işe girdikten sonra düzenli sağlık kontrolünden geçtiği, çoğunun çalıştıkları firmada veya daha önce hijyen eğitimi aldıkları ve yarısından fazlasının besin iş yerinde 7 yıl ve daha az süredir çalıştıkları belirlenmiştir. Eğitim durumu besin hijyeni bilgi puanına anlamlı olarak etki etmektedir (p=0.029). Sosyo-demografik özelliklerin besin hijyenine yönelik davranışlara anlamlı etkisi olmadığı saptanmıştır. Anahtar sözcükler: Çalışan hijyeni, besin hijyeni, bilgi, davranış It is crucial for a food company that their workers are educated about hygiene in the first place for healthy production. This study aims to research the knowledge and behaviour of workers of a catering firm in Izmir on food hygiene and personal hygiene, and to determine the factors that influence their knowledge and behaviour. It was planned that all workers of the catering firm participated in the research, howeveræ 59 people participated in the study. The study was conducted in the central kitchen of the firm which has the ISO 22000 Food Safety Management System, and in the hospitals served by the firm. It is a cross-sectional study, the variables of which are age, sex, marital status, educational background, working duration at the food firm, undergoing regular medical check-ups, profession group, and knowledge and behaviour concerning food hygiene. The research data were collected through questionnaires and observations by the researcher. Those who are not workers in the kitchen were not observed. Their knowledge on food hygiene were graded and evaluated as sufficient or insufficient. Their behaviours were graded in accordance with the twelve behaviours observed about food hygiene, and were evaluated as appropriate or inappropriate. The mean age of the workers is 35.4 ± 7.6. 86.4 % of 59 people are workers in the kitchen while 13.6 % are food engineer, food technician, secretary, and driver who are not often in the kitchen. It was determined that all workers participating in the research underwent regular medical check-ups after getting the job, that a majority of them have had hygiene training courses at their current work place or before, and that more than half of the workers have been working in the food firm for 7 years or less. Educational background is a factor which significantly affects the food hygiene knowledge level (p=0.029). It was identified that socio-demographic attributes do not have a significant effect on behaviour concerning food hygiene. Key words: Workers' hygiene, food hygiene, knowledge, behaviour