Yaşlılarda merdiven inip çıkma aktivitesi etkileniminin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Toplumumuzda 65 yaş üzerindeki kişilerde merdiven inip çıkma aktivitesinin cinsiyete, bilişsel duruma ve alt ekstremite etkilenimine göre nasıl etkilendiğini belirlemek. Yöntem: Çalışmaya, İzmir Büyükşehir Belediyesi Zübeyde Hanım Huzurevi, Narlıdere Dinlenme ve Bakımevi ve İzmir Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi'nde yaşayan, yaş ortalamaları 76.57 ± 6.86 yıl, 127 kadın ve 127 erkek, toplam 254 gönüllü yaşlı katılmıştır. Çalışmaya katılan kişiler iki gruba ayrılmıştır; her hangi bir patolojiye bağlı olarak alt ekstremite etkilenimi olan(Grup I) n=110(55Kadın/55Erkek) ve her hangi bir alt ekstremite patolojisi olmayan(Grup II) n=144(72Kadın/72Erkek ). Yaşlılar, bilişsel durum(Standardize Mini Mental Test), merdiven inip çıkma aktivitesi(Merdiven İnip Çıkma Sorgu Anketi), alt ekstremite ağrısı(Görsel Analog Skala) yönünden değerlendirildi. Ayrıca, kişilerin sosyo-demografik özellikleri, yürümede yardımcı cihaz kullanımı, alt ekstremite patolojisi varlığı, ilaç kullanımı sorgulandı. Bulgular: Yaşlıların merdiven inip çıkma aktivitesi etkileniminin cinsiyet ve bilişsel duruma göre istatistiksel olarak anlamlı olmadığı saptanmıştır(p>0.05). Alt ekstremite patolojisi olan yaşlılar ile alt ekstremite patolojisi olmayan yaşlılar, alt ekstremite ağrısı olan yaşlıları ile alt ekstremite ağrısı olmayan yaşlılar, ilaç kullanan yaşlılar ile ilaç kullanmayan yaşlılar arasında merdiven inip çıkma aktivitesi etkilenimi bakımından anlamlı farkın olduğu saptanmıştır(p<0.05). Huzurevinde yaşayan yaşlıların VKİ'i ve bilişsel durum ile merdiven inip çıkma aktivitesi, yaş ile bilişsel durum arasında anlamlı bir korelasyon bulunmamıştır(p>0.05). Yaş (p=0.000, r=0.291) ile merdiven inip çıkma aktivitesi arasında pozitif yönde güçlü ve anlamlı bir korelasyon olduğu saptanmıştır(p<0.05). Sonuç: Merdiven inip çıkma aktivitesi yaş, alt ekstremite patolojisi varlığı, alt ekstremite ağrısı varlığı ve ilaç kullanımına bağlı olarak etkilenmektedir. Cinsiyet ve bilişsel işlev bozukluğu, vücut kütle indeksi merdiven inip çıkma aktivitesini etkilemediği saptanmıştır. Yaşın artmasıyla birlikte merdiven inip çıkma aktivitesi etkileniminin arttığı bulunmuştur. Elde edilen bilgiler ışığında yaşlıların günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık düzeylerinin artırılmasını sağlayacak ve düşme risklerini azaltacak uygun ve etkili bir rehabilitasyon programını çizebilmek için toplumumuza özgü referans değerler belirlenmiştir Objective: The purpose of this study was to determine how the activity of climbing up and down stair was effected by gender, cognitive status and lower limb pathology in the elderly people aged 65 years and over in our society. Method: 254 voluntary elderly people with the mean age of 76.57 ± 6.86 years, the number of females and males was 127 and 127, respectively, who were living in İzmir Büyükşehir Belediyesi Zübeyde Hanım Huzurevi, Narlıdere Dinlenme ve Bakımevi ve İzmir Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi, enrolled to the study. The patients were divided into two groups according to the existing lower limb pathology was (Group I, n=110(55 male,55 female)) and not existing lower limb pathology was (Group II, n=144(72 male,72 female)). Cognitive status of all elderly people (Standardized Mini Mental State Examination), climbing up and down stairs activity (Climbing Up and Down Stairs Scale) and lower extremity pain(Visual Analogue Scale) were evaluated. In addition, socio-demographic characteristics, existing of lower limb pathology, use of assistive device and drug were noticed. Results: Statistically, climbing up and down stairs activity in the elderly people was not affected by such issues as gender and cognitive status(p>0.05). It was claimed that there was a significant difference between the voluntiers with lower extremity pathology, lower extremity pain and those using a drug and those who has not lower extremity pathology, lower extremitiy pain and do not use a drug performed significant worsening in terms of climbing up and down stairs activity (p<0.05). There was not founded any correlation between climbing up and down stairs activity in terms of BMI and cognitive status and cognitive status in terms of age (p>0.05). The study claims that there was a positive, strong and significant correlation between age and climbing up and down stairs activity (p=0.000, r=0.291)(p<0.05). Conclusion: Climbing up and down stairs activity was affected depending on the presence of lower extremity pathology, lower extremity pain, age and drug use. Climbing up and down stairs activity was not affected by gender, cognitive dysfunction and body mass index. It was founded that increasing of climbing up and down stairs activity disorders are age dependent. In the light of the information that obtained, increasing levels of independence in daily living activities for elderly people ensure reducing of the risk of falling down the stairs. Furthermore, spesific reference values were determined in order to draw our society appropriate and effective rehabilitation program