Sağlık çalışanlarının hastane, hasta, kalite, hasta güvenliği ve riske bakış açılaının metafor analizi ile değerlendirilmesi

Abstract

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sağlıkta paradigma değişimi ve ülkemizde 2003 yılında başlayan Sağlıkta Dönüşüm Programı ile kalite kavramı önem kazanmaya başlamıştır. Hastanelerde toplam kalite yönetimi çalışmalarında hastanede ki mevcut kurum kültürü ve hasta (müşteri)- sağlık çalışanı arsındaki ilişki yapısı çok önemli bir yere sahiptir. Yapılan kalite çalışmalarına ilişkin sağlık çalışanlarının algıları, hasta güvenliği/tıbbi güvenlik ve kurumdaki risk kalite çalışmaları açısından oldukça önemli konulardır. Araştırmanın amacı; sağlık çalışanlarının bakış açısından kurumdaki mevcut kültürü, çalışanların kaliteye ilişkin algılarını, hasta- sağlık çalışanı arasındaki ilişki yapısını, kurumdaki hasta güvenliği/ tıbbi güvenliği ve kurumdaki risk durumunu belirlemektir. Elde edilen bulgular metafor analizi ile değerlendirildiğinde hastane için beş örgüt yapısı öne çıkmaktadır ve çalışanların büyük bir kısmı hastaneyi makine örgüt yapısı ile ifade etmişlerdir. Kurumdaki kalite ile ilgili metaforlar incelendiğinde çalışanların büyük bir bölümünün kaliteyi `Yavaş, hantal, kurnaz ve çıkarcı hayvan' metaforları ile ifade ettiği ve çalışanların kurumdaki kalite çalışmalarına ilişkin olumsuz düşüncelere sahip olduğu görülmektedir. Sağlık çalışanlarının büyük çoğunluğu hasta- sağlık çalışanı arasında `buyurganlık' ilişki türünü işaret etmişlerdir. Çalışanların büyük bir bölümü hasta güvenliği/tıbbi güvenlik için tehlike içeren metaforlar kullanmışlardır. Sağlık çalışanlarının çoğu kurumdaki riskin çevre kaynaklı olduğunu ve risk meydana geldiğinde riskin kabul edilemez bir bölgede olduğunu belirtmişlerdir With the paradigm shift in the medical sector in our country as in the whole world and the Transformation Programme in Health initiated in 2003, quality concept has gained prominence. Present institution culture in hospitals and the structure of relationship between patient (customer) and staff has a very significant place in the total quality management studies in hospitals. Medical staff?s perceptions of quality studies, patient safety / medical safety and risk in the organization are all significant issues in terms of quality studies. Objective of the study; to determine the present culture in the organization from the views of medical staff, perceptions of the staff over the notion of quality, the structure of the relationship between the patient and medical staff, patient safety / medical safety in the organization and risk status within the organization. As the findings are evaluated with the metaphor analysis, five organizational structures within the hospital become prominent and the large part of the staff describe the hospital as machine organization structure. When metaphors are analysed, it seems that most of the staff describe quality with the metaphors ?slow and dim-witted animals? and they have negative thoughts over the quality studies within the organization. They also pointed out the ?bossiness? type of relationship between the patient and staff. Most of the staff used metaphors containing danger for patient safety/medical safety. Many medical workers stated that risk within the organization was originated from environmental factors and when it occurred it was in an unacceptable zone