Uyarlanmış bellek bataryasının uyku süreçlerinde uygulanması

Abstract

Amaç: Farklı bilinç durumlarında, bellek ve öğrenme süreçleri merak uyandıran ve tartışmaya açık konulardır. Bu tür çalışmaların bir ayağı olarak yapılan bu tez çalışmasında uykuda ve uyanıklıkta uygulanan uyarlanmış testler bütünü ile açık ve örtük belleğin, dolayısıyla öğrenmenin ölçülmesi hedeflenmiştir. Yöntem: Üç koşula ait yeni çok bloklu bellek değerlendirme deseni oluşturulmuştur. Uyku öncesi ve uyku sonrasında uyarlanmış İşitsel Sözel Öğrenme Testi ve Kelime Tanıma Testleri sırasıyla uygulanmıştır. Açık ve Örtük belleğe yönelik Kelime Kökü Tamamlama Testi uyarlanarak uygulanmıştır. Çalışmanın özgünlüğü; bireylere uykuda dinletilen anlamlı kelimelerin yanı sıra anlamsız (Mogolca) kelimeler kullanılamasıdır. Uykuya dalışı ve derinliği Bispektral indeks (BİS) değerleri ile izlenmiştir. Uyku sırasında kulaklıkla uyaranlar dinletilmiştir. Bulgular: Deney grubuna ve kontrol grubuna uygulanan testler doğrultusunda açık bellek, örtük bellek ve öğrenme için yapılan ölçüm sonuçlarında iki grup arasında açık bellek açısından bir fark yok iken örtük bellekte farklılıklar gösterilmiştir. Deney grubunun örtük belleği ölçmeyi hedefleyen test puanlarına bakıldığında uyku sırasında dinletilen kelimeleri kontrol grubuna göre daha fazla oranda hatırladıkları bulunmuştur. Bu sonuç istatistiksel olarak da anlamlıdır. Ayrıca örtük bellek ölçümünde bireylere dinletilen anlamsız kelimelerin tamamlanmasında da farklılık istatistiksel olarak gösterilmiştir. Sonuç: Bu bulgular doğrultusunda uyku sırasında öğrenme olduğu sonucuna varılmaktadır. Açık bellek için herhangi anlamlı bir fark elde edilmemiş ve uykunun açık bellek üstünde olumlu veya olumsuz herhangi bir etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Yeni geliştirilen Çok Bloklu Bellek Deseni açık ve örtük bellek değerlendirilmesine olanak sağlamıştır. Bu test bataryasının uyku dışında çeşitli bilişsel durumlarda da kullanılabilirliği olanaklıdır Aim: The concept of learning and memory in different states of consciousness is a debated subject with much research potential and interest. In relation to that, this study was completed with the aim of measuring implicit and explicit memory through different tests conducted while the test subjects were asleep and awake. Method : A novel multi-blocked memory assessment design was utilized in three conditions. Modified versions of Auditory Verbal Learning Test and Word Recognition Test were consecutively used for pre-sleeping and post-sleeping states. The implicit memory and learning was measured by means of a modified Word Stem Completion Test. The depth of the sleep-state consciousness was monitored by Bi Spectral Index (BIS) scores. The stimulations were applied via headphones while the test subjects were asleep. Results: In the light of the tests applied to experiment and control groups, outcomes of measurements of explicit memory, implicit memory, and learning, while there is no difference in terms of explicit memory between groups, differences in implicit memory are revealed. When experiment group's test scores that aims to measure implicit memory are examined, it is found that they recalled more words that were presented during sleep than control group. This result is statistically significant. Furthermore, differences in completion of meaningless words that are presented to subject in implicit memory measurement are statistically revealed. Conclusion : In line with these findings, it is inferred that learning occurs during sleep. For explicit memory no significant difference is observed and it is concluded that sleep has neither positive nor negative effect on implicit memory. Novel Multi Block Memory Design allowed evaluation of explicit and implicit memory. Availability of this test battery also for various cognitive states except than sleep is possible