Batı Anadolu Roma Dönemi örnekleriyle su kemerleri, künkleri ve sarnıçları üzerine bir araştırma ve uygulama çalışması

Abstract

Tarihi devirler boyunca kentlerin çoğu akarsu yataklarına kurulmuştur. Su insan yaşamında her zaman önemli bir yere sahip olmuştur ve yerleşik yaşama geçişin, tarımın başlangıcı su ile bağlantılıdır. Yunan ve Roma şehirlerinin en önemli sorunlarında biri su temin etmektir. Suyolları büyük bir sorun ve bu sorunun yarattığı sanat eserleridir. Su bulunmayan birçok kente su getirmek bu kentlere sanat eseri niteliğinde kemerler kazandırmıştır. Çoğu kemer ve tonoz inşasında oldukça usta olan Romalıların eseridir ve bu kemerlerden günümüze kadar gelmiş olan çok güzel örnekler bulunmaktadır. Kentlere su getirmek için coğrafi koşullar uygunsa taş, kurşun veya pişmiş toprak künklerin birbirine eklenmesi yoluyla yapılan su yoları kullanılmıştır. Fakat arazi koşulları buna uygun değilse bir veya birden fazla katlı su kemerleri (aquaduct) inşa edilmiştir. Kilometrelerce uzunlukta suyolları bulunmaktadır. Avrupa'nın birçok yerinde Romalıların inşa ettiği bu mühendislik harikası kemerlere rastlamak mümkündür. Günümüze kadar gelen en güzel örnekler batı Anadolu da ve İstanbul da yer almaktadır. Yapılan bu çalışma kapsamında Batı Anadolu da ki suyollarından birçoğu incelenmiş kaynaklar araştırılmış ve bunlardan yola çıkarak tasarımlar yapılmıştır. Seramik ve cam malzemelerinden yararlanılarak bu tasarımlar hayata geçirilmiştir. Throughout the ages, most of the cities are established near stream beds. Water has always had an important place in human life and water is also connected with the transition to sedentary life and the start of agriculture. One of the most important problems of Greek and Roman cities was to obtain water. Aqueducts are a big problem and works of arts caused by this problem. Bringing water to many cities which didn't have water earned many aqueducts, which are works of art, to these cities. Most of the aqueducts and vaults are works of Romans, who are quite the master in their construction, and there are beautiful examples of these aqueducts which survived to this day. If the geographic conditions for bringing water to cities were suitable, aqueducts which are made by adding stone, lead and clay tile together were used. However, if the site conditions aren't suitable for this, aqueducts which have one or more storey were constructed. There are aqueducts which go for kilometers. In many locations of Europe, it is possible to encounter these engineering marvels which were constructed by Romans. The most beautiful examples which survived until today are located at West Anatolia and Istanbul. In scope of this study, many of the aqueducts in Western Anatolia were examined, their sources investigated and based on these, designs were made. These designs were brought to life by utilizing ceramic and glass materials.