Dizi temelli ezgi karşılaştırma: Algısal perde hiyerarşisinde tonal-diyatonik ayrımı

Abstract

Müzik Sorgulama Sistemi ezgi karsılastırmasında kullanılan Edit- Distance ölçümü degistirme isleminde, Mongeau&Sankoff tarafından ortaya atılan ve atlamalı aralıklı perdelerin algıda tonal bir degerlendirmeyle olusturdugu hiyerarsiyi gösterir agırlık degerleri, algıdaki diyatonik degerlendirmeyle ortaya çıkan farklı perde hiyerarsisi nedeniyle yanasık aralıklı perdelerden olusan ezgilerin karsılastırmalarında hatalı sonuçlar verebilir. Bu hata, kullanıcıya dönen karsılastırma sonuçlarının sıralanması asamasında ortaya çıkar ve kullanıcının sorgusuna en benzer olacak bir ezgi sıralamada son sıralarda veya en benzemeyen bir ezgi sıralamada ilk sıralarda yer alabilir. Sıralamadaki bu tür bir hatayı ortadan kaldırmak için bu çalısmada, Müzik Sorgulama Sistemi uygulamasında kullanıcı tarafından söylenebilecek herhangi bir ezgiyi kosul olarak ele alan bilissel bir deney, Probe-Ton yöntemi kullanılarak denekler üzerinde uygulanmıstır. Somut olarak, perdeler arası algısal hiyerarsiyi sayısal degerlerle gösterecek bir tablo olusturmanın amaçlandıgı bu bilissel çalısma sonucunda elde edilen sayısal degerler, degistirme isleminde agırlık degerlerini olusturur. _x0001_statistiksel analizlerle desteklenen deney sonuçlara göre, ezgideki atlamalı veya yanasık perdeler algıda perde hiyerarsisini; dolayısıyla karsılastırmada kullanılacak perde agırlık degerlerini yakından etkiler. Ezgideki atlamalı/yanasık perde hareketleri, algılamada tonal veya diyatonik ayrımı gösteren iki farklı perde hiyerarsisi olusmasını saglar. Bunlardan atlamalı aralıklı perdelerin olusturdugu hiyerarsi Mongeau&Sankoff tarafından kullanılan agırlık degerleriyle örtüsürken; yanasık aralıklı perdelerde algıdaki diyatonik degerlendirme nedeniyle yeni bir agırlık tablosu ortaya çıkar. Ezgideki perde hareketine göre bu iki agırlık tablosunun Müzik Sorgulama Sistemi ezgi karsılastırmalarında Edit-Distance ölçümü degistirme isleminde agırlık degeri olarak kullanılması, kullanıcıya döndürülen ezgilerde daha saglıklı bir sıralama sundugu örneklerle gösterilmistir. The measurement called Edit-Distance for the sequence-based melody comparison in Music Information Retrieval may give inaccurate results in exchange procedure, in comparisons of conjunct interval melodies due to the weighted values depending on hierarchy of disjunct intervals on perception, suggested by Mongeau&Sankoff, for the hierarchy of conjunct interval melodies differs on perception. That is, the melody, the most similar to the query by user may come at the bottom in the ranking of results. This study proposes a solution to the problem with a cognitive research applying probe-tone method. A melody is used in the experiment as a stimulus and a table showing numeric values of perceptional pitch hierarchy to be rated by participants. Statistical results show that perceptional hierarchy of pitches changes according to the character of the melody, i.e. whether it has more disjunct intervals than conjunct intervals, or, vice versa. This phenomenon leads to the attempt to redefine the concepts of tonality and diatonic, for disjunctive interval melodies are more associated with tonality, emphasizing the significant pitches of tonality, while conjunct interval melodies are with diatonic, relating to the other pitches of diatonic scale as well, in the hierarchy. Although melodies with disjunct interval of pitches coincide directly with weighted values of Mongeau&Sankoff, melodies with conjunct interval of pitches consist of a new weighted values and table because of diatonic evaluation on perception. If the new weighted values created in this study are used in the Edit-Distance measurement for sequenced-based melody comparison, melodies retrieved to user would have a more credible ranking.