Oluş/gerçekleşme ve etki/belirlenim ilişkisi bağlamında, mekan-zaman ve örgütlenme boyutları ile ölçek sorunsalı

Abstract

Bu çalışmada, mekan örgütlenme teori ve pratiğinde önemli bir rol oynadığı düşünülen ölçek sorununun, yine aynı teori ve pratik için bir diğer önemli sorun olan oluş/gerçekleşme ve etki/belirlenim bağlamında gerek epistemolojik gerek ontolojik temelde irdelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla çalışmada öncelikle ölçek tartışmaları gözden geçirilmekte ve oluş ile etki/belirlenim arasındaki ilişkinin irdelenebileceği temel kavramlar belirlenmeye çalışılmaktadır. Ölçek tartışmalarından elde edilen, ölçeğin boyutları olarak ortaya konmuş mekan, zaman ve örgütlenme kavramları oluş ile etki/belirlenim arasındaki ilişki göz önünde bulundurularak irdelenmeye çalışılmaktadır. Ölçeğin boyutlarından örgütlenmenin mekan ve zamana göre öneminin tartışılması için ?birikim temelli örgütlenme? örnek olgu olarak betimsel düzeyde ortaya konmaktadır. Daha sonra kuantum teorisinden ilkesel düzeyde edinilen kavramsallaştırmalar ve ölçek üzerine çıkarımlar bu alanda kullanılmaya ve oluş ve etki/belirlenim ile ölçek arasındaki ilgi yer yer grafik anlatımlarla kurulmaya çalışılmaktadır. En son olarak tüm çalışmada edinilen çıkarımlar ile çalışmada öncül olan önermelerin değerlendirilmesine çalışılmaktadır. The aim of the study is to make a research on relationship between scale and being/realization and effect/determination problem which are mentioned as two major problems in spatial organization theory and practice. In order to reach this aim, firstly the recent discussions on scale problem have been evaluated to develop the basic conceptual discussion of the research. As the result of this effort the concepts of space, time and organization which are mentioned as dimensions of scale have been reached. The second step of the study is to make a research on the dimensions of scale which concerns the relationship between being/realization and effect/determination. To discuss the relatively importance of organization than space and time, `the organization that based on accumulation? has been chosen and portrayed as a sample phenomenon. To evaluate the relationship among scale, becoming/realization and effect/determination, the conceptualizations that implicated from the theory of probabilistic determination and sample phenomenon have been used as another step of the research. As the last step of the study, the results of the research and the premise hypotheses have been evaluated.