Kekova Koyunun yüksek ayrımlı denizel akustik yöntemlerle jeoarkeolojik araştırması

Abstract

Bu çalışma, Kekova Koyu' ndan toplanan bir dizi yüksek ayrımlı akustik verinin birbiri ile ilişkilendirilerek yorumlanmasını içermektedir. Çalışmada CHIRP yüksek ayrımlı mühendislik sismiği, yanal taramalı sonar, çok ışınlı batimetri verileri yardımıyla ve arkeolojik gözlemlerle, Holosen döneminden günümüze deniz seviyesi değişimleri ve bölgenin tektonizması ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yapılan çalışmalar, Kekova Koyu' nun taban morfolojisinin incelenmesini, adanın kuzey kıyıları boyunca sualtında kalmış antik yapı kalıntıları üzerinde tektonik etkinin önemini ve bu etkinin deniz seviyesi değişimleri ile ilişkisi ve bölgedeki sedimantasyon miktarının incelenmesini kapsamaktadır._x000B_Çok ışınlı batimetri verileri, çalışma alanının doğusunun (Gökkaya Limanı), batı basene göre nispeten daha az eğimli bir topografya ya sahip olduğunu göstermektedir. Çalışma kapsamında toplanan akustik verilerden elde edilen batimetri haritasında adanın kuzeydoğusunda ani derinlik değişimi yerine, yumuşak bir şelf düzlüğünün mevcut olduğu görülmektedir._x000B_Çalışma alanının batı bölümünde yoğunluk gösteren tortullar yüksek ayrımlı sismik veriler yardımıyla incelenmiş ve Holosen'den günümüze kadar tortul birikimleri hesaplanarak izopak haritası oluşturulmuştur._x000B_Kekova adasının kuzeyinde bulunan ve deniz seviyesi değişimlerinin göstergesi olan, sualtında kalmış antik mendirekler incelenmiştir. Bu yapıların inşa edildiği tarihte, üst yüzeylerinin yaklaşık yarım metre suyun üstünde olduğu bilinmektedir. Mendireklerin üst seviyelerinin günümüzdeki konumunun ise yaklaşık 1 m suyun altında olduğu gözlenmiştir. Küresel ölçekli deniz seviyesinin son 2000 yılda en fazla yarım metre yükseldiği göz önüne alındığında, mendireklerin yaklaşık 1 m' lik bir çökmeye maruz kalmış olması beklenmektedir. Bu durum, tektonik olarak aktif bir zonda bulunan ve aletsel dönemden buyana büyük depremlere maruz kalmış bölgedeki yaklaşık 2300 yıldır meydana gelen deniz seviyesi değişimlerinin yanında tektonik çökmeyle ilgili kanıtlar sunmaktadır. Söz konusu tektonizma, çalışma kapsamında toplanan yüksek ayrımlı sismik verilerde gözlenen aktif ve aktif olmayan faylarla da uyuşmaktadır. This study combines an interpretation of high resolution acoustic data collected from Kekova Bay. In this study from Holocene age until today the changes in the sea level and the tectonically qualities of the district has been searched by using CHIRP high resolution seismic, side scan sonar, multibeam bathymetry data and archeological observations. All these researches have been based on the research of Kekova Bay? s floor morphology, the importance of the tectonism on the ancient ruins underwater which along the north coast of the island and this effect?s relation with sea level changes and the impacts of the Holocene sedimentationin the Bay of Kekova._x000B_Multibeam bathymetry data show that the east part of the work area (Gokkaya Harbor) has more least inclined topographic area. The bathymetry map which is formed by the collection of acoustic data shows that on the north-east of the island instead of having a sudden depth change it has a shelf area that is relatively wide._x000B_Using high resolution seismic data, thickness of terrigenous sediments which massing the west part of the work area is calculated from Holosen until today in order to create isopach maps._x000B_The ancient jetties located on the north of Kekova Bay under the sea which is an index of sea level changes have been observed. In the date when these structures were built the upper part of these jetties were nearly half meter above the sea level. Nowadays it is observed that upper parts of these jetties are 1 meter under the sea. On a global scale if we accept that the sea level has increased less than half a meter in the latest 2000 years, the jetties are thought to submergence for nearly 1 meter. This situation offers us many proofs that is tectonically in an active zone which is exposed to many big earthquakes from the instrumental period until today resulting with sea level changes in nearly 2300 years, also tectonic subsidence. The related tectonism coincides with the collected high resolution seismic data have faulting.