EDİRNE SARAYI'NDA VE TOPKAPI SARAYI'NDA MİNYATÜRLERE YANSIYAN ELÇİ KABUL SAHNELERİNDEKİ OSMANLI DEVLETİ'NİN DİPLOMATİK GÜCÜ

Abstract

Her devletin uygulamaya koyduğu kendine has törenleri vardır. Törenler o devletingeçmişten getirdiği ve kendisiyle özleştirdiği özel uygulamalardır. Geçmişten günümüzeçeşitli Türk devletleri de bu çerçevede özellikle devlete ve devletlerarası ilişkilerin törenselboyutlarına dair birtakım özgün uygulamalar geliştirmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nda daoldukça katı, çok disiplinli ve devletin o günkü gücüyle doğru orantılı bir takım protokolkuralları geliştirilmiş ve titizlikle bu kurallar uygulanmıştır.Osmanlı İmparatorluğu'nda, devletlerarası diplomatik protokol kuralları açısından,konumuzu oluşturan elçi kabulleriyle ilgili olarak, oldukça sıkı hiyerarşik uygulamalaryapılmıştır. Osmanlı'nın beylikten devlete ve oradan da imparatorluğa uzanan tarihselsürecinde, yabancı devletlerle olan diplomatik ilişkilerinde bu protokol kurallarına hassas birşekilde riayet edilmiştir.II. Murad döneminde Edirne Sarayı'ndaki ilk elçi kabulünden, devletin başkentininİstanbul'a nakledilmesinden sonra Topkapı Sarayı'ndaki elçi kabul törenlerine kadar, gelenelçilere hep devletin büyüklüğü gösterilmek amaçlanmış ve elçi kabul törenleri de buçerçeveye oturtulmuştur.İlgili dönemlere ait minyatürlerdeki elçi kabul sahnelerinin betimlemelerindekullanılan renkler, sahne tasarımları, kompozisyonlardaki öne çıkartılan vurgulamalar(padişahın ve hükümdarlık simgesi olan tahtın güçlü bir şekilde merkeze oturtulması), hepdevletin gücünün protokol uygulamalarındaki birer yansımalarından ibarettir. Buminyatürlerde aynı zamanda Osmanlı'nın devletten imparatorluğa uzanan çizgidekidiplomatik duruşunu da gözlemleyebilmekteyiz. Döneme ait çeşitli seyyahların yazdıkları seyahatnamelerde ve görsel olarak da ayrıca gravürlerde ve resimlerde bunlara dair birçokörnek görmekteyiz. Every state performs its own special ceremonies. Ceremonies are specialimplementations which that state carries from the past and identifies itself with. From past topresent, different Turkish states have developed some implementations within this contextabout the state and the ceremonial extents of interstate relations. In the time of the OttomanEmpire some strict and very well-disciplined rules which are in direct proportion to thepower of the state were developed and these rules were meticulously applied.In the Ottoman Empire very strict hierarchal implementations were made in regar tothe herald's receptions in terms of interstate diplomatic protocol rules which constitute oursubject. During the historical period of the Ottoman Empire which extends from the beylic tothe state and then to the empire, these protocol rules were complied with accurately in thediplomatic relations with foreign states.From the first herald's reception at the the Edirne Palace in the time of Murad II to thereceptions at the Topkapı Palace after the capital's removal to Istanbul, an indication of thegrandness of the state was always viewed as a goal and the herald's receptions were presentedin that context.The colours which are used in representations of the reception scenes in the miniaturesof the related periods, the scene designs, the emphasis which is put forward in thecompositions (the emperor's and throne's –which is a symbol of royalty- being centralized)are just all reflections of the power of the state in theimplementation of protocols. In theseminiatures we can observe the political standing of the Ottoman Empire on the line thatextends from the state to the empire. We can see many examples of them in the travel bookswritten by different travelers of that period and also visually in engravings and paintings.