A formal trust model based on recommendations

Abstract

Günümüz toplumu iş bölümüne dayanmaktadır, bunun kaçınılmaz bir sonucu olarak insanlar birbirlerine bağlı olarak çalışmak zorundadırlar. Teknolojik gelişmeler, değişik coğrafi bölgelerde yaşayan ve birlerini ömürleri süresince belki de hiç göremeyecek olan insanların ticaret yapmasını mümkün kılmıştır. Öneri sistemleri insanların deneyimlerini diğerlerine aktarmalarını ve tercihlerini yönlendirmelerini sağlarlar. Öneri sistemleri tercihlerin belirlemesinde önemli bir rol oynar. Öneri sistemleri oluşturmanın oldukça geniş seçenekleri vardır. Bilgi diğer insanlardan anketler, oylamalar, eleştiriler gibi doğrudan yollarla ya da insanların zaman ve para harcama yöntemlerinin izlenmesiyle dolaylı yollardan elde edilir. Elde edilen bilgi tercihlerin önem sırasına göre sınıflandırılmasını ve yönlendirilmesini sağlar. Bu tez biçimsel güven hesaplama modellerini incelemektedir. Tezin başlıca katkıları aşağıda özetlenmiştir: ? Web üzerinden yapılan anketler yoluyla toplanan bilgiyi kullanarak, tanımlanan bir içerik kümesi için kuruluşlara olan güveni hesaplayan biçimsel güven modeli geliştirilmiştir. Güven hesaplamalarına önem değişkeninin eklenmesi ve güvenin seçilen güven olasılığına göre gerçel sayı aralıklarında hesaplanması başlıca katkılardır. ? Güven zincirlerinde güven ve güvenilirlik yayılımı araştırılmıştır. Güvenilirliğin yayılımı buradaki ana katkıdır. ? Servisler arası güven ve güvenilirlik yayılımı modellenmiştir. Servisler arası sistemlerde güvenilirlik yayılımı bu modelde yapılan başlıca katkıdır. ? Güven Hesaplanması Yazılım Aracı (TAST) adı verilen bir yazılım geliştirilmiştir. Bu yazılım esnekliği sayesinde aynı iş alanında çalışan kuruluşlara kolaylıkla uyarlanabilir. TAST kuruluşların güven değerlerini seçilen zaman aralıklarında hesaplar. TAST rakip kuruluşalara olan güvenin belirlenen zaman aralıklarında kıyaslanmasını sağlar. ? Katkılarımızın uygulanabilirliğini örnekler ve benzetimlerle gösteriyoruz A modern society is based on the division of labor and people inevitably rely on others. Improvement in technology makes it possible to perform economical transactions between partners living in different geographical locations and who may never see each other during their life-span. Recommender systems guide people to buy goods materials based on information from other people. A large set of alternative ways to organize such systems exists. The information that other people provide may come from explicitly from ratings, tags, reviews, or implicitly from how they spend their time and money. The information obtained can be used to select, filter, or sort items. This thesis examines formal trust assessment models. Main contributions of the thesis can be summarized as following: ? A formal model to assess the trust to the organizations in a specified contextset by using web-based survey data is developed. Addition of importance parameter to trust calculations and calculation of trust in real-number intervals by selected confidence probability are the main contributions. ? Trust and confidence propogation in trust chains are investigated. Propogation of confidence is here the main contribution. ? Trust and confidence propogation in service oriented systems are modeled. Propogation of confidence in service-oriented systems is again the main contribution in this model. ? A software tool called Trust Assesment Software Tool (TAST) has been developed. This is a flexible program that can be applied to the organizations working in the same business-field. TAST calculates the trust assessments of the organizations in selected time intervals. TAST can make trust assessment comparisons by competitor organizations in selected time intervals. ? We also show the applicability of our contributions by examples and case studies