İşe dayalı dil öğretim malzemelerinin Türkçe'nin yabancı dil olarak öğretiminde uygulanması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkçedeki –mA, -DIK ve –AcAK biçimbirimleriyle oluşturulan ad yantümceleme yapılarının Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilere öğretilmesine yönelik, İşe-Dayalı Dil Öğrenme ve Öğretim Modelini kullanarak malzeme geliştirmektir. Bu çalışmanın dayanağı olan İşe-Dayalı Dil Öğrenme ve Öğretme Modeli, bilgilendirme aracı olarak temelde "işler"i kullanılır. Bu çalışmada, Türkçedeki ad yantümcelerini öğretmek için düzenlenen işler, iletişimsel uygulamalarla aynı anda öğrencilerin öğrenme konusu olan yapıya odaklanmalarını sağlayan odaklanmış işlerden oluşmaktadır. Öğrencilerin erek yapıları fark edebilmesi, anlamlandırabilmesi ve üretebilmesi için yapıya dayalı üretim işleri, not al-yaz işleri, zenginleştirilmiş girdi, bilinçlendirme işleri düzenlenmiştir. Aynı zamanda, öğrencilerin dilsel birimleri işlemlemesinde rolü olduğu belirtilen açık ve örtük öğrenme kuramlarından yola çıkılarak, ilk olarak örtük öğrenme teknikleri aracılığıyla, daha sonra, düzenlenen son işle açık öğrenme teknikleriyle erek yapılara odaklanma sağlanmıştır. Öğrencilere özgün girdi sağlamak için farklı türlerdeki metinlerden Türkçedeki –mA, -DIK ve –AcAK ile oluşan ad yantümceleri taranmış ve bu yapıların gazetelerde, dergilerde ve haber bültenlerinde sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Gazete ve dergi metinlerinden toplanan verilerle, ad yantümce türleri ve ana tümce eylemleri ile gösterdikleri eşdizimsel ilişkiler incelenmiştir. Metinlerin kullanıldığı malzemeler, bu eşdizimsel özellikler çerçevesinde hazırlanmıştır. Bu çalışmada sadece Türkçedeki belirli ad yantümceleme yapılarının öğretimi için malzeme geliştirmeye odaklanılmaktadır. Çalışmada geliştirilen işler ve hazırlanan malzemelerin gerçek öğretme ortamlarında değerlendirilmesi ileri çalışmalara bırakılmıştır. This study aims at applying Task-Based Language Learning and Teaching to the development of materials to teach foreigners Turkish noun clauses, which are formed with –mA, -DIK and –AcAK suffixes. Task-Based Language Learning and Teaching model, on which this study is based, mainly employs ‘tasks' as a way of instruction. The tasks designed to teach Turkish noun clauses in this study are mainly of ‘focused tasks', which help learners ‘focus' attention on form while getting involved in communicative practice at the same time. In order to enable learners to notice, understand and produce the targeted structures structure-based production tasks, input enrichment, dictogloss and consciousness-raising tasks are designed. Departing from the theories of implicit learning and explicit learning both of which are suggested to have a role in learners' processing the linguistic feature, the ‘focus' on the targeted structure is provided first, by means of implicit techniques and then, in the last task, by means of explicit techniques. In order to provide authentic input for learners, texts of different genres were searched for Turkish noun clauses formed with –mA, -DIK and –AcAK suffixes, and it was found out that such structures frequently appear in newspapers, magazines and newsletters. A collection of newspaper and magazine articles were further searched for detecting the noun clause type and main clause verb collocations. On the basis of these collocations, the texts employed in materials are prepared. The study merely focuses on developing materials to teach certain Turkish noun clause structures to foreigners. However, the tasks designed and the materials developed are to be evaluated and assessed in real teaching situations, which, in this study, are left to be realised in a further study.