Demokrat parti iktidarı döneminde üniversite eğitimi (1950-1960)

Abstract

DP döneminde Türkiye içerde ve dışarıda büyük bir değişim sürecine girdi. DP'nin on yıllık iktidarının ilk dönemlerinde ekonomide büyük başarılar elde edildi. DP aldığı büyük halk desteğiyle beraber Batı ile bütünleşme çabalarını artırdı. Bu dönemde eğitim, ilköğretimden yükseköğretime kadar büyük bir değişime tabi tutuldu. Ülkenin hızla kalkınması temel amaç olarak belirlendiği için, yetişmiş insan sayısının artırılmasına yönelik çalışmalar yapıldı. Bu amaçla, var olan üniversitelerin ve yüksekokulların öğrenci ve öğretim üye sayıları artırıldı. Teknik eleman yetiştirmek için birçok teknik okul açıldı. Üniversiteler niceliksel açıdan hızla gelişti. Mevcut üç üniversiteden başka dört yeni üniversite daha açıldı. Batı ile bütünleşme çabaları yoğunlaşırken üniversite anlayışında Alman modelinden Amerikan modeline geçildi. Yeni açılan üniversitelerin (ODTÜ, Atatürk Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi) kuruluşunda Amerikan üniversiteleri ile işbirliği yapıldı. ABD'ye çok sayıda öğretim üyesi ve öğrenci gönderilirken, çok sayıda uzmanda Türkiye'ye getirildi. CHP'nin devlet ve üniversite içindeki etkinliği azaltılmaya çalışıldı. Bu amaçla 1946 Üniversiteler Kanunu'nda yeni düzenlemeler yapıldı. DP'nin icraatlarını eleştiren öğretim üyeleri baskı altına alınmaya çalışıldı. 1957'den sonra ekonomik açıdan Türkiye'nin sıkıntılı bir döneme girmesi DP'nin arkasındaki halk desteğini azalttı. DP buna karşılık üniversite, basın ve CHP muhalefetinin birleşmesini engellemeye çalıştı. Üniversitelere yapılan her müdahale öğrencilerin de DP'ye cephe almasına neden oldu. DP'nin son yıllarında üniversiteler esas amaçlarından uzaklaşıp siyasallaşma içine girdi. DP'de bu durumu yaptığı sert müdahalelerle daha da arttırdı. 1960'ta yaşanan kanlı öğrenci olayları, DP iktidarının sonunu hazırlayan etkenlerden biri oldu. Turkey entered into the period of change inside and outside of Turkey under DP power. It was reached a economical succes during the first period of DP's power decennium. DP enhanced the suffer for the integration to West with a great public support. The education was changed from the primary school to higher education under this period. It was aimed firstly to enhance the number of qualified man power because it was determined as a main goal. For that purpose, the number of students and lecturers of the existing universities and colleges were increased. For the technical education of man power, many technical schools opened. The universities were improved quantitatively so fast. New four universities opened other than the existing three universities. As the works on integration of suffer to the West, the education model changed from German model to American model. The collaboration was established with American universities, during the establishment of new opened universities(ODTÜ, Atatürk Univesity and KTU). As many students and lecturers were sent to the USA, so many professionals also were taken into Turkey. The effeciency of CHP in the state and university was tried to be reduced. For that purpose new modifications were made on the law of Universities. The structurers was tried to be taken under pressure by whom criticised the DP' s performance. After 1957 the economic problem of Turkey reduced the puclic support on DP. Even so DP tried to prevent uniting of CHP's and media's opposition. Every manipulation to the universities made the students opposite to DP. The universities politicized as aparting from their basic aims. DP has increased this situation with violent movements. These tragic events was the end of DP.