Adalet Ağaoğlu'nun roman ve tiyatrolarında kadın ve kadın eğitimi

Abstract

Edebiyat sanatı, bireyi toplumda, toplumu bireyde anlatan ve bu unsurları evrensel bakış açısıyla yansıtmayı amaçlayan bir disiplindir. Bu disiplin içinde yazarlar, yarattıkları kişilerle bir yansıtmayı, bir aktarımı gerçekleştirmektedirler. Adalet Ağaoğlu, edebiyat dünyasına tiyatro türüyle girmiş bir yazardır. Aile, kadın ve toplum sorunlarını bu eserlerinde işlemiştir. Yazar, oyunlarında gösterdiği başarıyı daha sonra denediği tür olan romanda da göstermiştir. Yazarın gözlem yeteneği, farklı teknikleri kullanmadaki başarısı, dil ve üslûp özelliklerinde deneysel çalışmalar yapması gibi nedenler, onun roman alanında adı sayılır kişilerden biri olmasını sağlamıştır. Adalet Ağaoğlu, eserlerinde birbirinden çok farklı ve çok sayıda kadın karaktere yer vermiştir. Ağaoğlu, bu karakterlerin her biri üzerinde kadın sorununu ayrı ayrı irdeliyor. Edebiyatımızda yıllardır önemli bir tema olarak işlenen kadın sorunu, çağdaş bir yazarın gözlemleri ve tespitleri ile bu kadın karakterler üzerinden ele alınmıştır. Yazar, zengin bir karakter tablosu ortaya koyan eserlerinde, evde ya da sosyal hayatta ezilen kadınları; aydın kadınları; kadın-erkek ilişkilerindeki iktidar çatışmalarını; kadının sosyal, siyasal, tarihsel, dönüşümlerini incelemiştir. Ağaoğlu, kadının toplumdaki yerine ilişkin ipuçlarını edebi metinler yoluyla vermektedir. Kadın sorununu bu ipuçlarından yola çıkarak sorgulamakta ve sorgulatmaktadır. Yazarın, kadınının eğitimine verdiği özel önem, Ağaoğlu'nun incelenmesini gerektiren nedenlerden biridir. Eğitimin, kadının özgür ve sorgulayıcı bir birey olmasındaki en önemli yollardan biri olduğunu karakterler üzerinde somutlaştırır. Eserlerde üzerinde durulan kadın sorunun çözümünün sorgulayıcı ve özgür kadınlarla mümkün olabileceğini söyleyerek bunun da ancak ve ancak eğitimle başarılabileceğini belirtir. Yazar, eserlerinde kadın sorunu, aile ve evlilik ilişkilerini, cinsellikle ilgili düşünceleri ve yaşayışları, siyasal ve tarihsel dönüşümleri, mekanın ve eğitimin etkisini ele alarak ayrıntılı bir şekilde incelemiştir. Kadın karakterlerin farklılıklarından yararlanarak, kurgusal düzlemde çeşitli çatışmalar ortaya koymuş ve yeni sorgulamalara kapı açmıştır. Bu çalışmada Adalet Ağaoğlu'nun kadın karakterleri hangi değişkenlerle oluşturduğunu ve kadın karakterlerin eğilimini; eğitim- kadın- toplum ilişkisini, Ağaoğlu'nun kadın sorununa bakışını gözlemlemek mümkün olacaktır. Duygu GÖREN Mayıs, 2008 The art of literature is a discipline that describes the individual by depicting the society and the society by depicting the individual and that intends to reflect these elements with a universal perspective. In this discipline the authors actualize a reflection, a translation through characters they created. Adalet Ağaoğlu initiated a career as playwright and initially focused on drama and stepped into the world of literature by stage works. In these works, she mainly focused on themes about problems and issues concerning the family, the women and the society. Following her success in playwrights the author also achieved success in novels which she tried later. Her observation ability and her success in using different techniques and her experimental works and studies on the characteristics of language, style and wording are, among others, some of the main factors that allowed her to become one of the most remarkable authors especially in novel writing. In her works, Adalet Ağaoğlu created many women characters that are widely different from each other. Ağaoğlu studied and focused on problems of women through each of these characters. In her works, problems of women which have been a main theme focused on in our literature for long years, are dealt with and examined in detail through observations and determinations of a contemporary author by actualizing these women characters. The author, in her works in which she worked in an aesthetic and artistic detail and depicted a rich variety of characters, examined in detail the problems of suppressed women in family life or in social life, intellectual women, power conflicts in man-woman relations, and social, political and historical transformation of women. Ağaoğlu gives clues about the situation and position of women in the society through literary texts. The author questions the problems of women using these clues and indications and at the same time also causes these problems to be questioned. Ağaoğlu attaches utmost importance to the education of women, and this is probably one of the main reasons that she deserves to be recognized as one of the most remarkable authors and why she should be carefully examined. She materializes in the characters that she created that education is one of the most important ways that allows women to become a free, questioning and attentive individual. In her works, she clearly states that problems of women can only be solved by free, self-confident and questioning women and then emphasizes that this can only and only be achieved by education. In her works, the author focused on woman problem, family and marital relations, women's thoughts on sexuality and political and historical transformation of women and examined these issues and problems in a comprehensive and detailed manner also working on the impacts and effects of locations and education on these issues. She used the women characters that she created and that are widely different from each other and depicted various conflicts in fiction and thus led to new questioning about problems of women. This study will allow us to observe how Adalet Ağaoğlu creates her women characters and which variables she uses in actualizing these characters and intrinsic aptitude of women characters, the relation between education-women and society and Ağaoğlu's perspective and approach to woman problem. Duygu GÖREN May, 2008