Sabahattin Ali'nin roman ve hikayelerinde kadın ve kadın eğitimi

Abstract

Sabahattin Ali, Çağdaş Türk Edebiyatı için özgün bir isim; "toplum için sanat" anlayışını benimsemiş, halkla bütünleşebilmiş bir yazar; gerçekçiliği, toplumcu eleştirici gerçekçiliğe taşımasından dolayı önemli bir aşamadır. İnsanları sınıfsal özellikleriyle ele alan Sabahattin Ali, toplumdaki haksızlıkları ve ezen-ezilen ilişkisini eserlerine aksettirebilmiş, masallarında ütopik bir dünya çizmiştir. Toplumdaki sorunları irdeleyen Sabahattin Ali, Türk Edebiyatı'nda köy ve kasaba hikayecisi olarak yerini almıştır. Olması gerekeni değil, olanı anlatan Sabahattin Ali, Anadolu'yu mekan seçtiği eserlerinde kadını yoksulluğu, eğitimsizliği ve ezilmişliği ile ele alır. Kent yaşamının içinde ele aldığı kadın karakterleri ise olabildiğince kendini yetiştirmiş ve özgürdürler. Bu kadınlar eğitimlidirler, yaşamdaki seçimlerini kendileri yapabilirler. Sabahattin Ali, bir konferansında Anadolu'da kızların eğitiminin ihmal edilmiş olduğunu, küçük bir kesim olan aydın kadınların konumlarını yalnız kendilerine borçlu olduklarını, eğitimi her şeyden önce kadının istemesi gerektiğini vurgular. Eserlerinde kızların erken evlendirilmesi, eğitimsiz olmaları ya da eğitimi iyi bir koca için referans olarak görmeleri gibi konulara eğilir. Romanlarındaki kentli kadın karakterleri ile çağdaş bir kadın yaratmaya çalışır. Kadınları içinde bulundukları çevreyle birlikte ele alarak çevrenin karakter üzerindeki etkisini ortaya koyar. Maria karakteriyle tam anlamıyla feminist bir kadın çizer. Sabahattin Ali'nin hikayelerine bakıldığında düşmüş kadınların toplumdaki konumlarını, yoksul Anadolu kadını ve kız çocuklarının yoksulluk yüzünden çektikleri acıyı, geleneklerin kadınların yaşamları üzerindeki belirleyici etkisini, maddiyatın kadını insancıllıktan uzaklaştırdığını toplumsal gerçeklerle birlikte ele aldığı görülür. Bunu yaparken okuyucuya da eleştirel bir bakış açısı kazandırır. Sabahattin Ali'nin eserleri okunduğunda eğitimin kadını daha özgür kıldığı sonucuna varılabilir. Bu, Sabahattin Ali'nin incelemesini gerektiren nedenlerden biridir. Yazar, güçlü ve zayıf, paraya düşkün, onuruna düşkün gibi karşıt karakterler ortaya koyarak kadın sorunsalı üstünde düşünmemizi sağlamıştır. Sabahattin Ali is a genuine figure for the contemporary Turkish literature; that is in favor of "art is for society's sake" and an author embodied in the society. His understanding of reaslism is of great importance as it is in a level of social reality. Discussing people according to theis status in the social ladder Sabahattin Ali could be able to reflect the inequality and boss-worker relations in his works, and able to create an utopia world in his tales. Examining the deficiencies in the society Sabahattin Ali has his place as an author of rural life in the world of Turkish literature. Explaining not what is supposed to but what reality is, Sabahattin Ali focuses on the women, poverty, illiteracy, subdued topics in the works on which he regards Anatolia as a place. The women figures that he created in the country life are socially free and highly educated. They had all kinds of education and they have the privilege to choose whatever they want. In one of his speeches Sabahattin Ali argued that the education of the women in Anatolia is highly discarded, and the position of women in the society depends on themselves at a great aspect saying that women themselves should wish to receive education. In his works, early arranged marriages, uneducated women and education just for the purpose of finding a better husband are among the generally focused topics. In his novels he tries to create a modern woman from the rural women characters. Examining the women with the neighbourhood they ara in he tries to take attention to the effect of society on the character. With maria for instance he reflects a totally feminist character. In the works of Sabahattin Ali the position of the women in the society, poor Anatolian women, the sorrow that poor girls suffer and effects of the traditions on the women's lifestyles, money relation's keeping women away from being humane are highly seen through a socially realistic view. While making that, Sabahattin Ali brings to his readers a critical view. When Sabahattin Ali's works are read one can conclude that education makes a women much more independent. That is among the reasons that Sabahattin Ali needs to be investigated. The author made us to focus on the problems of the women by shoving us opposite poles e.g. strong or weak, money centered or pride centered.