Akran Arabuluculuk Eğitiminin ilköğretim öğrenci anlaşmazlıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, "Akran Arabuluculuk Eğitimi" nin ilköğretim öğrenci anlaşmazlıkları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu araştırmanın amacı, "Akran Arabuluculuk" eğitim programının ilköğretim okulu öğrenci anlaşmazlıkları üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma biri İzmir diğeri Manisa ilinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı' na bağlı iki ilköğretim okulunda 2010-2011 eğitim-öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkeni, "Akran Arabuluculuk Eğitim Programı"; bağımlı değişkeni ise öğrenci anlaşmazlıklarıdır. Akran arabuluculuk eğitim programı öncesinde ve sonrasında deney ve kontrol gruplarına, Sarı (2005) tarafından geliştirilmiş olan "Çatışma Çözümü Becerileri Ölçeği" uygulanmıştır. Akran Arabuluculuk Eğitim Programı dört bölümden oluşmaktadır: Kişiler arası çatışmaların doğasının anlaşılması, iletişim becerileri, öfke yönetim becerileri ve kişiler arası çatışma çözüm becerileridir. Toplamda 21 etkinlikten oluşan eğitim programı, haftada ikişer saat olmak üzere on altı hafta boyunca deney grubunda yer alan öğrencilere uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise herhangi bir eğitim verilmemiştir. Araştırmaya ilişkin veriler, 2010-2011 eğitim-öğretim yılında İzmir ve Manisa illerinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı iki ilköğretim okulunun 5. Sınıf öğrencilerinden (131 öğrenci) elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel analizi SPSS 15 for Windows Paket Programı kullanılarak yapılmıştır. Deney ve kontrol grubunun çatışma çözüm becerileri arasında anlamlı farkın olup olmadığını test etmek amacıyla ANCOVA kullanılmıştır. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, akran arabuluculuk eğitimi alan deney grubu öğrencilerinin çatışma çözüm becerilerinde, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında anlamlı fark saptanmıştır. Bu bağlamda, "Akran Arabuluculuk Eğitimi" programının 5. Sınıf deney grubu öğrencilerinin çatışma çözüm becerileri üzerinde olumlu etki sağladığı görülmüştür. Ayrıca, deney grubundaki öğrencilerin yapıcı çatışma çözüm becerilerinden olan bütünleşme becerisini kontrol grubundaki öğrencilere oranla daha fazla kullandıkları, istenmeyen çatışma çözüm becerilerinden olan uyma, kaçınma ve hükmetmeyi daha az kullandıkları saptanmıştır. Araştırmada, akran arabuluculuğu eğitiminin öğrenci anlaşmazlıkları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, 5.sınıf deney grubu öğrencilerine akran arabuluculuğu eğitim programı uygulanmıştır. Araştırmada, 2010-2011 eğitim-öğretim yılı birinci döneminde deney grubuna verilen 32 saatlik Müzakere ve Akran Arabuluculuk Eğitimi'nden sonra sınıf arabulucuları uygulanan sosyometri sonucunda arkadaşları tarafından seçilmiştir. 12 kız ve 8 erkek öğrenci olmak üzere toplam 20 öğrenci arabulucu olarak seçilmiştir. Arabulucu nöbet çizelgesi oluşturularak toplam yirmi öğrenciden her hafta iki öğrenci 2010-2011 eğitim-öğretim yılı ikinci dönemi boyunca sınıflarda ortaya çıkan öğrenciler arası çatışmaların ve anlaşmazlıkların barışçıl olarak yönetilmesi ve çözümlenmesi için görev almışlardır. Araştırmada arabuluculuk yapan yirmi arabulucu öğrenci ile arabuluculuk deneyimlerine ilişkin görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler sonucunda elde edilen sözel veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Akran arabulucusu olarak yetiştirilen öğrenciler, akranlarının yaşadıkları gerçek çatışmaları arabuluculuk süreci aşamalarını kullanarak çözmeye çalışmışlardır. Araştırmanın bulguları, akran arabuluculuğu eğitimi alan arabulucuların, arabuluculuk süreci basamaklarını doğru biçimde uygulayabildiklerini ve akran çatışmalarını çözebildiklerini göstermektedir.In this research, it is aimed to observe the effects of "Peer Mediation Program" on the skills of 5th grade students resolving the disputes. The main goal of the research, is to search on the effects of "Peer Mediation Program" on elementary school student disputes The study was conducted in 2010-2011 academic year at two primary schools approved by Ministry of Education which are located in district of Izmir and Manisa. Both pre and post tests control groups were obtained half experimental patterns. Independent variable has indicated as "Peer Mediation Program" where the dependent variable has taken as conflict resolution skills. "Conflict Resolution Ability Scale" which was developed by Sarı (2005) was administered to all of participants in both sample and control groups. "Peer Mediation Program" consists of four major chapters. These are; understanding the nature of interpersonal conflicts, communication skills, anger management and interpersonal conflict resolution skills. The education program which includes 21 different activites implemented on the sample group students for two hours per week has continued for sixteen weeks. No training is given to the control group. The results for the experiment were obtained from 131 samples which are the 5th grade students of two public schools approved by Ministry of Education in 2010-2011 academic year. Statistical data was analyzed by using SPSS 15 for Windows Home Appliances and ANCOVA analysis was used while testing the significance level of conflict resolution skills between the sample and control groups. Depending on the statistical analysis, it has indicated significant differences between the sample group students'conflict resolution skills who applied "Peer Mediation Program" and the students in control group. As a result, it can be said that "Peer Mediation Program" has positive effect on gaining conflict resolution skills of 5th grades control group. In addition it has seen that the students in sample group use their skills regarding conflict resolution methods more than the ones in control group where they avoid the undesirable methods such as: compliance, avoidance and domination. The effects of the "Peer Mediation Program" on the dispute of the students is studied in this research. There fore, peer mediation education program is applied to the fifth grade students. In this research students are choosen by their friends according to the application off sociometry which is given to the experimental group in the first term of the academic year 2010-2011. After 32 hours-discussion and peer mediation program is applied, 20 students (12 girls and 8 boys) are choosen as the mediators. Each week, by making a duty chart, two students of those 20 students are assigned to conduct and solve the conflicts and disputes among the students in classes in a peaceful way all throughout the second term of the 2010-2011 academic year. In this research, the meetings are arranged with the 20 students to discuss the personal experinces and the mediators. The oral datas are analyzed with the technique of content. The students who are educated as peer mediators try to solve the real conflicts that their peers have experienced by using mediator process levels. The results of the research shows that the mediators who have educated on peer mediation, apply mediation levels correctly and they can solve the peer conflicts.