İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları

Abstract

Bu araştırmada, ilköğretim okulu müdürlerinin öğretimsel liderlik rollerini hangi düzeyde gerçekleştirdikleri müdür ve öğretmen görüşlerine dayalı olarak belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2011-2012 öğretim yılında, İzmir?in 4 büyük merkez ilçesindeki (Buca, Bornova, Konak, Karşıyaka) 48 ilköğretim okulunda görev yapan 48 okul müdürü, 697 öğretmen olmak üzere toplam 745 kişi oluşturmaktadır.Veri toplama aracı olarak `Kişisel Bilgi Formu? ve Şişman (2011) tarafından geliştirilen ?Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları Ölçeği? kullanılmıştır. Araştırmada 23 alt problem yanıtlanmaya çalışılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, standart sapma, t- testi, Tek Yönlü Varyans Çözümlemesi, Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi ve Scheffé Testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları aşağıdaki gibi özetlenebilir: Okul müdürlerinin kendi öğretimsel liderlik davranışlarına ilişkin algıları, öğretmenlerin okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarına ilişkin algılarından daha yüksek düzeydedir. Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının hem geneline hem de alt boyutlarına ilişkin algıları; cinsiyet, yaş, branş, okuldaki görev süresi, öğretmenlik mesleğindeki görev süresi, yöneticilikteki görev süresi, öğrenim düzeyi, eğitim yönetimi eğitimi alıp almama durumu, görev yapılan okulun bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik düzeyi, okulun büyüklüğü ve okulun türü değişkenleri açısından anlamlı farklılık göstermemektedir. Öğretmenlerin kendi okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarına ilişkin algıları müdürlerin cinsiyetine, yaşlarına, branşlarına, okuldaki görev sürelerine, öğretmenlik mesleğindeki görev sürelerine, yöneticilikteki görev sürelerine, eğitim yönetimi eğitimi alıp almamalarına ve görev yaptıkları okulun türü değişkenleri açısından anlamlı farklılık göstermemektedir. Ancak öğretmenlerin, müdürlerin öğretimsel liderlik davranışlarına ilişkin algıları müdürlerin öğrenim düzeyleri, görev yaptıkları okulun bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik düzeyi ve görev yaptıkları okulun büyüklüğü değişkenleri açısından farklılaşmaktadır. Buna göre öğretmenler, öğrenim düzeyi açısından 2-3 yıllık enstitü mezunu müdürlerini; sosyo-ekonomik çevre açısından üst sosyo-ekonomik çevrede çalışan müdürlerini ve okulun büyüklüğü açısından orta büyüklükteki okullarda görev yapan okul müdürlerini daha olumlu değerlendirmişlerdir This research aims at determining to what extent primary school principals carry out instructional leadership behaviours based on the primary school principals? and teachers? perceptions.The research sample consists of 48 primary school principals and 697 primary school teachers, totally 745 subjects, working in 48 primary schools in the central districts of Izmir (Buca, Bornova, Konak, Karşıyaka) in 2011-2012 education year. ``Personal Data Form? and `Instructional Leadership Scale??, developed by Mehmet Şişman (2011) were used to collect the data for the research. 23 research questions were answered in the research. Arithmetic mean, standart deviation, t- test, One Way ANOVA (F), Mann-Whitney U Test, Kruskal Wallis Test and Scheffé Test were used to analyze the data. The results of the research are summarized below: Principals? scores of perceptions of their instructional leadership behaviours are higher than those of teachers. Principals? scores of perceptions of their instructional leadership behaviours both in general and concerning the sub-dimensions do not vary in terms of such variables as their gender, age, branch, the duration of service at school, the duration of service as a teacher, the duration of service as a principal, educational level, having `Education Management? education or not, the socio-economic level of the school environment, school size and school type. Teachers? scores of perceptions of their school principals? insructional leadership behaviours do not vary in terms of such variables as principals? gender, age, branch, the duration of service at school, the duration of service as a teacher, the duration of service as a principal, having `Education Management? education or not and school type. However, teachers? scores of perceptions show significant differences in terms of principals? education level, the socio-economic level of the school environment and school size. According to the principals? education level, teachers evaluate principals graduating from institues more positively; according to the socio-economic level of the school, teachers have high opinion of the principals working in high socio-economic environment and according to the school size, teachers? perceptions of the principals working in medium-size schools are higher.