Yaratıcı dramanın öğretmen adaylarının demokratik tutumları, bilişüstü farkındalıkları ve duygusal zeka yeterliliklerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Programında yetişmekte olan 3. sınıf öğretmen adaylarının demokratik tutumları, bilişüstü farkındalık ve duygusal zeka yeterlilikleri üzerinde yaratıcı drama eğitimi ve geleneksel öğretim yönteminin etkilerini ortaya koymaktır. Araştırma modeli 2x2 Solomon dört gruplu deneysel desendir. Solomon deneysel desende iki deney, iki kontrol grubu bulunmaktadır. Bunlardan ilk deney ve kontrol grubu araştırmada kullanılan veri toplama araçlarını ön test ve son test olarak alırken, ikinci deney ve kontrol grubu ise araştırmada kullanılan veri toplama araçlarını sadece son test olarak almaktadır. Böylelikle aynı zamanda ön testin sonuçlar üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığı da araştırılmıştır. İnsan Hakları dersinde sürdürülen ve araştırmacının kendisi tarafından uygulanan çalışmada deney gruplarında yöntem olarak yaratıcı drama, kontrol gruplarında ise geleneksel öğretme yöntemi uygulanmıştır. Deney 1 ve Kontrol 1 gruplarına araştırmanın başında ön test olarak verilmiş olan "Demokratik Tutum Ölçeği" "Bilişüstü Farkındalık Ölçeği" ve "Duygusal Zeka Ölçeği" araştırmanın sonunda Deney 1, Deney 2, Kontrol 1, Kontrol 2 gruplarına son test olarak uygulanmıştır. Çalışma grubunu her grupta 30 öğretmen adayı olan toplam 120 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göreæ 1.Demokratik Tutumlar bakımındanæ deney ve kontrol gruplarının son testleri arasında anlamlı farklılık yoktur. Deney grubunun ön test "“ son test sonuçları arasında son test lehine anlamlı farklılık elde edilmiş iken kontrol grubunun ön test "“ son test sonuçları arasında anlamlı farklılık elde edilememiştir. Ayrıca ön testin yapılmasının demokratik tutumlar bakımından deney ve kontrol gruplarında öğrenme ve duyarlılaşmaya etkisi saptanmamıştır. 2.Bilişüstü Farkındalık bakımındanæ deney ve kontrol gruplarının son testleri arasında ölçeğin bütününde ve alt ölçeklerinde anlamlı farklılık yoktur. Deney grubunun ön test- son test sonuçları arasında ölçeğin bütününde ve alt ölçeklerinde son test lehine anlamlı farklılık elde edilmişken, kontrol grubunda anlamlı farklılık elde edilememiştir. Ayrıca ön testin yapılmasının bilişüstü farkındalık bakımından deney ve kontrol gruplarında öğrenme ve duyarlılaşmaya etkisi saptanmamıştır. 3.Duygusal Zeka yeterlilikleri bakımındanæ deney ve kontrol gruplarının son testleri arasında ölçeğin bütününde ve alt ölçeklerinde anlamlı farklılık yoktur. Yalnız Duygusal Zeka Ölçeği Genel Ruh Durumu alt ölçeğinde Deney 1 ve Kontrol 1 grupları son testleri arasında deney grubu lehine anlamlı farklılık saptanmıştır. Deney ve kontrol grupları ön test "“ son test sonuçları arasında ise Deney 1 grubu Kişilerarası Beceriler, Uyumluluk, Stresle Başa Çıkma alt ölçekleri ve ölçeğin bütününde ön test "“ son test sonuçları arasında son test lehine anlamlı farklılık vardır. Kontrol 1 grubunda ise ön test "“ son test sonuçları arasında anlamlı fark sadece Stresle Başa Çıkma alt ölçeğinde elde edilmiştir. Bu farklılık son test lehinedir. Ayrıca ön testin yapılmasının duygusal zeka yeterlilikleri bakımından deney ve kontrol gruplarında öğrenme ve duyarlılaşmaya etkisi saptanmamıştır. 4.Öğretmen adaylarının demokratik tutumları, bilişüstü farkındalıkları ve duygusal zeka yeterlilikleri cinsiyet değişkenine göre değerlendirildiğinde iseæ 4.a. Öğretmen adaylarının demokratik tutumlarında cinsiyete göre anlamlı farklılık gözlenmemektedir. 4.b. Öğretmen adaylarının bilişüstü farkındalıklarında cinsiyete göre Deney 1, Kontrol 1 ve Kontrol 2 gruplarında ölçeğin bütününde ve alt ölçeklerinde anlamlı farklılık gözlenmezken, Deney 2 grubunda ölçeğin bütününde ve alt ölçeklerinde kadın ve erkek öğretmen adayları arasında, kadın öğretmen adayları lehine anlamlı farklılık gözlenmektedir. 4.c. Öğretmen adaylarının duygusal zeka yeterliliklerinde cinsiyete göre ölçeğin bütününde ve alt ölçeklerinde anlamlı farklılık gözlenmezken, Kişilerarası Beceriler alt ölçeği Deney 2 grubu kadın ve erkek öğretmen adayları arasında kadın öğretmen adayları lehine anlamlı farklılık saptanmıştır. Araştırma ile elde edilen bulgularınæ öğretmen adayı eğitiminde Demokratik Tutum, Bilişüstü Farkındalık ve Duygusal Zeka ile ilgili olarak yapılacak bilimsel çalışmalara kaynaklık etmesi, Sınıf Öğretmenliği Eğitimi'nde yaratıcı drama ile yapılacak bilimsel çalışmalara katkı ve çeşitlilik sağlaması, Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Programı'nın geliştirilmesiyle ilgili yapılacak çalışmalarda işe yarayacak sonuçlar getirmesi ve araştırma sonuçlarının öğretmen eğitimi uygulamalarında yeni düşünce, tartışma ve araştırma konuları yaratması beklenmektedir. The purpose of this research is to understand the effects of creative drama on democratic attitudes, metacognitive awareness and emotional intelligence competencies of the 3rd year teacher trainees studying at the Department of Primary School Teacher Training, Buca Faculty of Education in Dokuz Eylül University. The model of the study was 2x2 Solomon four grouped empirical design. The data collection tools were introduced to the first experiment and control group as pre test-post testæ however, the second ones only received the post test as data collection tool. The study was carried out through the Human Rights course of the program and was applied by the researcher. The method for the experimental groups was creative drama where the control groups received traditional teaching methods. Experimental Group 1 and Control Group 1 were given "Democratic Attitude Scale", "Metacognitive Awareness Scale" and "Emotional Intelligence Scale" in the beginning of the studyæ where the Experimental Group 1, Experimental Group 2, Control Group 1, Control Group 2 were given the same scales as post test. The study group consisted of 120 teacher trainees divided as 30 students for each group. The results of the study were as follows: 1. There was no significant difference in the post tests of the experimental and control groups in terms of Democratic Attitudes. There was a significant difference to the advantage of post test between the pre test and post test of the experimental groupæ however, no such difference was obtained in the results of control group. In addition, there were no effects of the execution of pre test on the learning and sensitiveness (by means of democratic attitudes) of experimental and control groups. 2. In terms of metacognitive awareness, there was no significant difference in complete and sub-scales of the posts tests applied to experimental and control groups. There was a significant difference to the advantage of post test between pre test and post test results of the experimental groups (complete scale and sub-scale)æ however, no such difference was obtained for the control group. In addition, there were no effects of the pre test performance on the experimental and control groups towards the learning and sensitiveness in terms of metacognitive awareness. 3. By means of emotional intelligence capability, there was no significant difference between the complete and sub-scales of the posts tests applied to experimental and control groups. Only, there was a significant difference between the post tests of Experimental Group 1 and Control Group 1 to the advantage of the former, through the General Psychological Situation sub scale of Emotional Intelligence Scale. The differences between the pre tests and post tests of the experimental groups and control groups were obtained as to the advantage of post test with respect to complete scale and sub scales Interpersonal Skills, Adaptation, Overcoming the Stress . The difference between the pre test and post tests results of Control 1 group was seen only in the sub scale of "Overcoming the Stress". This difference was to the advantage of post test. In addition, there were no effects of the pre test performance on the experimental and control groups towards the learning and sensitiveness by means of emotional intelligence skills. 4. When we assessed the democratic attitudes, metacognitive awareness and emotional intelligence capabilities of the teacher trainees in terms of genderæ 4.a. There was no significant difference in the democratic attitude of the candidate teachers in terms of gender. 4.b. The gender differences to the metacognitive awareness of teacher trainees had not been seen for the complete scale and sub scales of Experimental Group 1, Control Group 1 and Control Group 2, however the complete scale and sub scales of Experimental Group 2 had differed significantly to the advantage female candidate teachers 4.c. The gender differences to the emotional intelligence capabilities of candidate teachers had not been seen for the complete scale and sub scalesæ however the sub scales Interpersonal Skills of Experimental Group 2 had differed significantly to the advantage female candidate teachers It is expected that the results of this study will be used as a source for the further scientific researches related to the democratic attitudes, metacognitive awareness and emotional intelligence of the teacher trainees and to provide contribution and diversity to the studies of Creative Drama in Teaching. Also, this study is programmed to obtain useful results to be used by the studies related to the development of Primary School Teacher Training Program and to provide new thinking, discussing and research areas in teacher education practices.