ÇAYKUR FABRİKALARININ ETKİNLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Bu çalışmada, veri zarflama analizi (VZA) ve 2005-2010 yıllarına ait veri setikullanılarak bir KİT olan Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü'ne (Çaykur)bağlı yaş çayişleme fabrikalarının etkinlik analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada önce her bir yıl içinayrı ayrılıkta etkinlik analizleri gerçekleştirilmiş. İkinci aşamada fabrikaların 2005 ve 2010verileri kullanılarak yıllara göre etkinlik düzeylerindeki değişiklik tespit edilmeyeçalışılmıştır. Elde edilen bulgular, 2008 yılı ve sonrasında etkinlik sorunu yaşayan fabrikasayılarında artış olduğunu, ayrıca sorunlu fabrikalara ait etkinlik düzeyini yansıtan etkinlikskorları da tam etkinlik düzeyinden daha fazla uzaklaşıldığını gösterir. Bu bulgular, 2008ve sonrası yıllarda Çaykur'a bağlı fabrikaların etkinlik yönünden homojenlikten daha fazlauzaklaştıkları anlamına gelmektedir. Fabrikaların 2005-2010 yılı reel karşılaştırılmasınailişkin VZA bulguları ise, 2010 yılında daha fazla fabrikada nispi etkinlik sorunu olduğunuve bu yıla ait etkinlik skorlarının daha düşük olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, 2010yılında 2005 yılı değerleriyle karşılaştırıldığında Çaykur'a bağlı fabrikalarda etkinlikdüzeyinde gerilemenin olduğu anlamına gelmektedir. In this study, the efficiency of tea processing factories of General Directorate ofTea Enterprises (Çaykur), which is a Public Economic Enterprise, is investigated usingdata envelopment analysis (DEA) and data set for the period of 2005-2010. First, efficiencyanalyses are subjected to the every individual year separately. Then using data set inconstant prices, factories' efficiency levels of 2005 and 2010 are compared. Findings showthat after 2008, efficiency problems are increased in a numbers of factories and efficiencyscores decreased in inefficient factories. Homogeneity with respect to productivity isdeclined in the same period among the factories. Conclusions of the DEA related tocomparison of 2005 and 2010 years prove that productivity problems arise in much more factories and effectiveness scores of those factories worsened. These results indicate thatproductivity levels of Çaykur tied factories are declined in 2010 compared with 2005.