Limanlarda Gemi Kaynaklı Çevresel Risk Değerlendirmesi ve Yönetimi: Aliağa Limanı Uygulaması

Abstract

Limanlarda yapılacak çevresel risk değerlendirmesi, söz konusu limana ait bir Emniyet Yönetim Sistemi'nin (Safety Management System – SMS) ve buna paralel bir Çevresel Yönetim Sistemi'nin (Environmental Management System – EMS) kurulmasında ve Acil Durum Müdahale Planları'nın (Emergency Response Contingency Plan) hazırlanmasında önemli bir adım olusturmaktadır. Dolayısıyla, çevresel risk değerlendirmesi, limana ait çevresel yönetim kararlarının alınması için gerekli bilgilerin elde edilmesine olanak sağlayacaktır. Bu doğrultuda, Avrupa Deniz Limanları Örgütü (European Sea Port Organisation – ESPO) tarafından gelistirilen Ekolimanlar Arastırma Projesi (Ecoports Research Project) kapsamında da "çevresel risk değerlendirmesi" kavramının gerekliliği önemle vurgulanmaktadır. Bu çalısmada, limanlara çevresel etkisi bulunan gemi kaynaklı risklerin, sorun haline gelmeden önce tanımlanması ve tanımlanan risklerin olusma olasılıklarını ve/veya etkilerini en aza indirgeyen faaliyetlerin planlanması amacıyla yukarıda ifade edilen asamalar ayrıntılı bir sekilde açıklanmıstır. Bu amaç doğrultusunda, uygulama alanı olarak, Türkiye'nin önemli bir petrol rafinerisinin bulunduğu, Đzmir ili sınırları içinde yer alan Aliağa Limanı seçilmistir. Bu çalısmada, literatür taraması ve istatistiksel ikinci el verilerin yorumlanmasına ek olarak, beyin fırtınası (brainstorming) tekniğiyle Aliağa Limanı için bir "Tehlike Tanımlama Toplantısı" (HAZID Meeting) düzenlenmis ve uzman görüslerinin niteliksel analizi yapılmıstır. Environmental risk assessment at ports constitutes / forms a considerable basis of the inevitable steps to be taken towards establishing the "trio" of great significance for a port Safety Management System (SMS), Environmental Management System (EMS) and Emergency Response Contingency Plan. In other words, environmental risk assessment will help to provide the data required to reach effective decisions concerning the environment friendly management policies at ports. Such a crucial role of "environmental risk assessment" has been emphasized through Ecoports Research Project developed by European Sea Port Organization (ESPO). The main aim of this study is to scrutinize the steps to be taken towards an efficient and effective environmental risk assessment within the scope of the above mentioned "trio of great significance" for a port. The scrutiny covers a kind of proactive recognition of the ship-based risks likely to affect the environment. It also includes planning the activities to minimize the effects in question. The study involves the practices adopted at Port of Aliaga, which houses an oil refinery with a profound significance for Turkey. The methods used comprise a thorough literature review, analysis and interpretation of certain related statistics. Within the methodology used, a "Hazard Identification Meeting" (HAZID Meeting), which has been carried out through brainstorming technique, also is of importance a long with the quantitative approach towards the expert opinions with respect to the environmental risk assessment issues.