Abstract:
Dante Alighieri (1265-1321), Rönesans'la sonuçlanacak ihtiyaçların ve düşünsel akımların olgunlaşmaya başladığı Geç-Ortaçağ'ın (XIII. ve XIV. yüzyıllar) önemli düşünürüdür. Tüm yaşamını, düşünce ve inançlarını gerçekleştirmek için harcamış; mücadeleler ve çileler içerisinde geçen ellialtı yıllık bir ömür sonucunda ölümlü dünyada ölümsüzlüğü yakalayabilmiş büyük bir eylem adamıdır. Cahit Sıtkı Tarancı'nın "otuz beş yaş" adlı şiirinden bu yana hemen her insanın en azından adına aşina olduğu Dante, özellikle edebi kişiliği ve eserleriyle dünya edebiyat tarihinin önemli halkalarından biridir. Dante'ye dünya çapındaki asıl ününü kazandıran, "İlahi Komedya" adlı edebi eseridir. Siyaset felsefesiyle ilgili görüşlerine yer verdiği "Monarşi Üzerine" adlı eseri, siyasal düşünce tarihi açısından önemli olmakla birlikte, "İlahi Komedya"nın gölgesi altındadır. Zaten ülkesi İtalya ve dünyada da, Dante, bir edebiyat dehası olarak tanınır. Örneğin İtalya'daki tüm üniversitelerde Dante'ye ilişkin kürsüler bulunur ve buralarda özellikle Dante'nin yaşamı ve eserleri üzerine yoğun ve ayrıntılı tartışma ve araştırmalar yapılır. Dante konusunda ortaya konan eserlerin büyük bir kısmında, edebi kişiliği ve eserleri temel inceleme konusudur. Benzer şekilde, ülkemizde de, Dante'ye ilişkin çalışmaların çoğu bu bağlamda yer alır. Dante'nin siyaset felsefesine ilişkin düşüncelerine doğrudan yer veren ve bunları irdeleme konusu yapan çalışma sayısı oldukça azdır. Bu nedenle, Dante'nin siyasal kuram içerisindeki yerini kendisine konu edinen her çalışma, bu konudaki veri eksikliğini önceden kabullenmek durumundadır. Çalışmamızın ikinci başlığında, özgün koşullanmışlığı içinde Dante'nin yaşadığı İtalya ve Floransa'daki durumu ortaya koymaya çalışacağız. Bu Bu 1. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Genel Kamu Hukuku araştırma görevlisi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi doktora öğrencisi. 47 dönemde oldukça yoğun yaşanan partisel çekişmeleri, İtalya'nın ve özellikle Floransa'nın içinde bulunduğu siyasal, sosyal ve ekonomik yapılanmayı incelemeye çalışacağız. Dante'nin yaşamı üzerindeki etkilerini de göz önüne alarak, parti çekişmeleri üzerinde ayrıntılı olarak duracağız. Üçüncü başlıkta, Dante'nin, eserlerini ortaya koyarken ve görüşlerini oluştururken etkilendiği bir takım unsurlara da göz atacağız. Dante'nin gerek doktriner düzeyde etkilendiği ve gerekse düşüncelerini doğrudan doğruya kullandığı filozofları belirlemeye çalışacağız. Dördüncü başlığı, Dante'nin yaşamını anlatmaya ayıracağız. Doğumunu, ilk yıllarını, öğrenimini, Beatrice olan aşkını, evliliğini, kişiliğini, ruh ve fizik yapısını ve nihayet siyasal yaşamını ve ölümünü bu başlık altında inceleme konusu yapacağız. Siyasal mücadeleler ve toplumsal karışıklıklar içinde geçen yaşamının ayrıntılı bir biyografisini sunmaya çalışacağız. Beşinci başlığı, Dante'nin edebiyattaki yerine ve eserlerine ayıracağız. Burada edebi özellikleri, kurduğu edebi okul, şiirlerinin özellikleri ve Rönesans'a olan etkilerini ortaya koymaya çalışacağız ve daha sonra eserlerinin incelenmesine geçeceğiz. Nihayet son başlıkta, çalışmamızı sonuç yerine bir değerlendirme ile bitireceğiz.