1950-1960 Yıllarında Türkiye İle Sovyetler Birliği Arasındaki İlişkiler

Abstract

Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki ilk temasların Mustafa Kemal Paşa'nın 26 Nisan 1920 tarihinde Lenin'e yazdığı mektupla başladığı söylenebilir ve bu dönem iyi komşuluk ve dostluk ilişkileriyle tanımlanabilir. Mustafa Kemal Paşa'nın vefatı, İkinci Dünya Savaşı'nın başlaması, Stalin'in Türkiye'den toprak talebi ve Boğazlar rejiminde değişiklik talepleri, ayrıca Soğuk Savaş'ın da etkisiyle iki ülke arasındaki ilişkiler farklı boyut kazanmıştır. 1950'li yılların başlarındaki Türk dış siyasetinin esas prensiplerini, bazı Sovyet araştırmacıları, anti-komünizm ve Sovyet karşıtlığı olarak görmekte ve bu durumu eleştirmektedirler. Stalin'in ölümünden sonra Sovyetler Birliği'nin Türkiye'den bundan böyle toprak talebinde bulunmayacağını resmi bir şekilde bildirmesinin yanında, Sovyetler Birliği ile ticari anlaşmalar imzalaması, Türk ve Sovyet siyasileri arasındaki ilişkiler, karşılıklı ziyaret planları Amerika'nın da dikkatinden kaçmamıştır. When we look at the relations between Turkey and the Soviet Union, , it can be seen that it went through periods of stagnation and regression. The first contacts began when Mustafa Kemal Pasha wrote a letter to Lenin and this era can be defined as one of friendship and good neighbourly relations.The death of Mustafa Kemal Pasha, the start of the Second World War, Stalin's territorial demands from Turkey and the demand for changes in the regime of the Straits saw the relations between the two countries take on a different dimension. In the 1950s some Soviet researchers saw the principles of Turkish foreign policy as being anti-communist and anti-soviet and criticised this.In the early 1960s, Turkish foreign policy changed, this can be understood from both Soviet and Turkish press. Turkey as a NATO member followed pro-western policy. After The Soviet Union formally declared that they would no longer make formal land claims to Turkey, Turkey and The Soviet Union signed trade agreements. Political relations between Turkey and the Soviet Union developed and plans were made for visits by high-level politians.However these plans did not escape the attention of America.