Abstract:
19 Şubat 1932'de açılan halkevleri, Genç Cumhuriyet'in kültür atılımları, laikleşmeve çağdaşlaşma politikaları içinde özgün yapılarıyla önemli bir yer tutar.1930'larda siyasal,hukuki, toplumsal alanlarda birçok devrim gerçekleşmişti. Halkevleri, Cumhuriyet 'inideolojisini aydınlar ve yerel önderler aracılığıyla halka götürme, yaygınlaştırma, tanıtma vetoplumun kültür yapısını canlandırma denemesidir. Bu amaçla kurulan, yeni çağdaş yurttaşıyetiştirmeye yardımcı, yurt yüzeyine yayılmış Kültür Merkezleriydi. Toplum yaşamınakazandırılmak istenen yeniliklerin, yeni değerlerin, toplum katmanlarına yayılması veyaşanılır kılınması gerekirdi. Bunun için de, her kesim ve yaştan kimsenin yararlanabileceği,herkese ulaşabilecek yapıda okul dışı, "resmi" kokusu olmayan sivil kuruluşlara gereksinimvardı.Bu kuruluşlar 1951 yılında, CHP'nin propaganda araçları oldukları gerekçesiyleDemokrat Parti iktidarı tarafından kapatıldı. DP'nin on yıllık iktidarı sürecinde en çoktartışılan, tepki çeken, eleştirilen uygulamalardan birisi halkevlerinin kapatılması olmuştur.Bu olayın oldukça dikkat çekici bir şekilde araştırmacıların gündemine yerleşmesinin çarpıcınedenlerinden birisi Adnan Menderes'in halkevleriyle teması olmalıdır. Bu makaledeMenderes'in Halkevleriyle olan ilişkisi ve Halkevlerini kapatılmaya götüren süreçtekendisinin etkisinin olup olmadığı üzerinde durulacaktır. Adnan Menderes'in biyografisindeoluşan eksikliklerin tamamlanması adına Halkevleriyle olan bağını görmek gerekmektedir. Started on February 19, 1932, Community Centers have an important place in thecultural leap, secularisation and modernization policies of the early Turkish Republic. Therewere many revolutions in politic, judicial and social areas in 1930s.Basic aim of communitycenters was to convey the ideology of republic to society with the help of highbrows and localleaders as well as reviving the cultural structure of the society. They are Cultural Centers,established for that aim, were helpful for bringing up new modern citizens among the country.The reforms and new values that wanted to be gained to the society life were necessary to be separated among the social layers and to be made applicable to daily life. Hence, civilorganizations that would be helpful for the people from all layers and ages, reach everybodyand in a structure that is not appear as 'official' were necessary.Grounded on the reasons for being a tool for propaganda of the CHP (RepublicanSocialist Party) Community Centers were abolished by the Democrat Party in 1951. Theabolition of Community Centers was one of the most controversial, reaction drawing andcriticized implementation of the Democrat Party during its 10 years rulership. One of thereasons that this issue's gain currency among the researchers conspicuously must be therelationship of Adnan Menderes with Community Houses. In this study, the relationshipof Menderes with Community Centers and whether there was his impact on the abolitionprocess of the Community Center sor not will be emphasized. It is necessary to see his relationwith the Community Houses on behalf of the elimination of the deficiences in the biographyof Adnan Menderes.
