TANZİMAT'TAN CUMHURİYET'E GİYİM VE KUŞAMDA ÇAĞDAŞLAŞMA HAREKETLERİ

Abstract

Giyim ve kuşam, bir toplumun içinde yaşadığı coğrafi koşulların, kültürel ve ekonomik özelliklerinin, sahip olduğu değer yargılarının, gelenek ve göreneklerinin en önemli ve doğal göstergelerinden biridir. Osmanlı Devleti giyim ve kuşamı, çok uluslu yapısının doğal bir sonucu olarak sosyal, ekonomik, dini bir ayrıştırma aracı ve kimlik belirleyici bir unsur olarak ele almıştır. Dolayısıyla kılık ve kıyafet, kişinin dinini, mesleğini, sahip olduğu statü ve hatta ait olduğu sosyal grubu gösteren bir araç haline gelmiştir. Tanzimat Dönemi'nden Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar devletin modernleşme politikasına hız vermesi ve Batılı yaşam tarzının Türk toplumsal hayatını etkisi altına almaya başlaması ile giyim ve kuşamda önemli değişiklikler yaşanmıştır. Türk toplumunda çağdaşlaşmayı her şeyden evvel bir "hayat davası" , bir "var olma" mücadelesi kabul eden Atatürk, her şeyin bittiği sanılan umutsuz ve karanlık bir ortamda cesaretle, kahramanca ortaya atılmış ve inanılmazı gerçekleştirerek bağımsız yeni Türk Cumhuriyeti'ni kurmuştur. O'nun temel amacı, Türkiye'nin bir daha eski durumuna düşmemesi ve her zaman için milli bağımsızlığını koruyabilmesidir. Bu ise ancak çağdaş uygarlığı bütünüyle almakla gerçekleşebilirdi: Türk toplumu, Cumhuriyetin ilk yıllarında eski kıyafetlerinden kurtularak modern bir görünüme kavuşmuştur. Atatürk önderliğinde gerçekleştirilen devrimlerle, toplumsal hayata düzen ve disiplin getirilmiş, çağdaş uygarlık yolunda önemli adımlar atılmıştır. Bu çalışmada, Tanzimat'tan Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar geçen süre içerisinde giyim ve kuşamda yaşanan değişiklikler, karşılaşılan zorluklar ve tartışmalar ele alınmıştır. Clothing and finery, are the most important and natural indicators in a society where the geographical conditions, cultural and economic characteristics, owned value judgments, about their traditions and customs. Clothing and finery have been considered as a natural consequence of the structure of multi-national social, economic, religious analyzer life, significant changes have occurred in clothing and finery. Modernization of Turkish society first of all a "living case", an "existence" struggle accepted by Ataturk, believed that everything ends in a dark and hopeless case he made an attack with courage and heroically thus he establised the new Independent Turkish Republic thus he actualized the incredible. His main objective is always Turkey never return to old situation and to keep up the national independency. This can be happen only to take the whole of contemporary civilization: Turkish society, in the early years of the republic by to set aside from the old fashion customs and attained a modern appearance. Which is led by Ataturk the revolutions, brought order and discipline to the social life, significant steps were taken towards to modern civilization. In this study, until the early years of the Republic, from period of the Reforms, the changes in the clothing and finery, difficulties and arguments were discussed.