Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Öz Yeterlilik Algılarının ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi

Abstract

Giriş: Öz yeterlilik algısı yaşlıların bireysel bakımlarına ve sağlığı geliştirici uygulamalara katılımlarını etkileyen en önemli faktördür.Amaç: Çalışma, huzurevinde yaşayan yaşlıların öz yeterlilik algılarını ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını değerlendirmek amacıylayapılmıştır. Yöntem: Çalışma, 01 Ekim 2009 - 30 Ocak 2010 tarihleri arasında Seyranbağları ve Keçiören Huzurevlerinde yaşayan 118 yaşlıile yürütülmüştür. Çalışmanın yapılabilmesi için ilgili kurumlardan yazılı izin, yaşlılardan da sözel onam alınmıştır. Verilerin toplanmasındayaşlıların sosyodemografik özelliklerini ve sağlık özelliklerini değerlendiren anket formu, Öz Etkililik-Yeterlilik Ölçeği ve Sağlıklı YaşamBiçimi Davranışları Ölçeği II kullanılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan yaşlıların özyeterlilik puan ortalaması 75.84 ± 12.63; sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan ortalaması ise, 123.74 ± 22.42'dir. Sağlık algısının vehuzurevinde yaşanılan sürenin öz yeterlilik algısını etkilediği belirlenmiştir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının da yaşlıların yaşadıklarıhuzurevi, eğitim durumu, kronik hastalık sayısı, hastalık / hastalıkları hakkında bilgi alma durumu, hastalık / hastalıkları hakkında yeterlibilgisi olma durumu, yaşlılık hakkındaki düşüncesi ve sağlık algısından etkilendiği tespit edilmiştir (p < .050). Ayrıca, öz yeterlilik algısı ilesağlıklı yaşam biçimi davranışı arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki olduğu saptanmıştır (r = .15). Sonuç: Sağlık profesyonellerinin sağlıklıyaşam biçimi davranışları kazandırabilmeleri için, öncelikli olarak öz yeterlilik algılarını değerlendirmeleri ve sağlık bakım hizmetleriniyaşlıların bireysel özelliklerini göz önüne alarak planlamaları ve uygulamaları önerilmektedir. Background: Self-efficacy perception was the most important factor that affecting of individual participation in their care and healthpromoting practices of the elderly. Objectives: This study was carried out to evaluate the self-efficacy perceptions and healthy lifestylebehaviors of the elderly people living in nursing home. Methods: The study was conducted among 118 elderly people living inSeyranbağları and Keçiören Nursing Homes between October 1, 2009 - January 30, 2010. Written permission from the relavent institutionsand verbal consent from the elders were obtained to conduct the study. A questionnaire form evaluating socio-demographic characteristicsand health features of the elderly, Self-Efficacy Scale and Healthy Life-Style Behavior Scale II were used for data collection. Datas werecollected with face-to-face interview technique. Results: The mean self-efficacy score of elderly was 75.84 ± 12.63; the mean healthylifestyle behaviors score of elderly was 123.74 ± 22.42. It was determined that health perception and period of time in nursing home affectself-efficacy perception. It was determined that healthy lifestyle behaviors were affected by nursing home, education status, the number ofchronic diseases, getting information about disease status, sufficient information about disease status, idea about old age and perceived healthstatus of the elderly (p < .050). Furthermore, it was determined that there was a positive weak relationship between self-efficacy perceptionand healthy lifestyle behaviors of the elderly (r = .15). Conclusion: It is suggested that health professionals should evaluate the self-efficacyperceptions as a priority and should plan and implement health care services taking into consideration of the individual characteristics ofelderly people for being able to gain a healthy lifestyle behaviors.