Sosyoekonomik Eşitsizliklerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi

Abstract

Giriş: Sosyoekonomik eşitsizliklerin sağlığı geliştirme ve yaşam kalitesi üzerinde olumsuz etkileri olduğu vurgulanmakta ancak bu konuylailgili yeterli sayıda araştırma bulunmamaktadır.Amaç: Bu çalışma Konya kent merkezinde sağlıkta sosyoekonomik eşitsizlikleri değerlendirmek ve sosyoekonomik eşitsizliklerin sağlıklıyaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi ile ilişkisini göstermek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Araştırma Konya kent merkezinde bulunan sosyoekonomik yönden farklı iki mahallede yapılmıştır. Araştırmada sistematikörneklem yöntemi ile seçilen her mahalleden 200'er olmak üzere toplam 400 birey araştırma kapsamına alınmıştır. Çalışmada verilersosyoekonomik bilgi formu, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği ve yaşam kalitesi ölçeği Kısa Form-36 kullanılarak toplanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde t testi, ki-kare testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile Tukey HSD testi ve çoklu regresyon analizikullanılmıştır.Bulgular: Araştırmada sınıfsal konum, algılanan ekonomik durum, gelir durumu, yaşanılan mahalle ve hanedeki birey sayısının sağlıklıyaşam biçimi davranışları üzerinde belirleyici olduğu saptanmıştır. Yaşam kalitesi ölçeğinin fiziksel sağlık bileşeni için yaş, hanede yaşayanbirey sayısı, mahalle aylık gelir ve sınıfsal konum gibi sosyoekonomik göstergelerin; yaşam kalitesi ölçeğinin mental sağlık bileşeni içincinsiyet, doğum yeri, mahalle, sağlık güvencesi, gelir ve algılanan ekonomik durumun belirleyici olduğu saptanmıştır (p < 0.05).Sonuç: Sosyoekonomik eşitsizliklerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi için belirleyici olduğu saptanmıştır. Background: It is emphasis that socioecenomic inequalites has negative impact on healthy lifestyle and quality of life however the researchrelated to this subject dosen't found enough.Objectives: The purpose of the study was to examine socioeconomic inequality in Konya downtown and indicated socioeconomic inequaltyrelated to healthy life-style behaviors and quality of life.Methods: The study participants were 400 people selected with systematic random sampling method from two regions (each other 200people) in Konya downtown center. A researcher designed questionnaire and two instruments Healthy promotion lifestyle profile (HPLP)and short form 36 (SF-36) for quality of life were used for the study. Student t testi, X² test, One way analyses of variance and Tukey HSDand Multiple regression analyses were used to evaluate data.Results: The predictors of healthy life-style behaviors were social class, perceived economic status, income, region living and size ofhousehold (p < .05). It has been found that; whilst age, size of household, region and income were important for the physical health part ofquality of life scale, gender, the place of born, region, health security, income and perceived economic status were important for the mentalhealth part of quality of life scale (p < .05).Conclusion: Socioeconomic inequalities are the predictors of healthy life-style behaviors and quality of life