PATLATMADAN KAYNAKLANAN TİTREŞİMLERİN YÖNSEL DEĞİŞİMİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Açık işletmelerde yapılan basamak patlatmaları üretim faaliyetlerini kolaylaştırması ve maliyetleriolumlu etkilemesinin yanında çevresel etki açısından değerlendirildiğinde olumsuz bir takım etkileride bulunmaktadır. Bunların başında patlatmadan kaynaklanan titreşimler gelmektedir. Yapılançalışmalarda yayılma mekanizması ve karakteristiği belirlenen titreşimlerin değerlendirilmesinde vetahmin edilmesinde patlayıcı miktarı, mesafe-bileşke partikül hızı ilişkisi kullanılmaktadır. Ancaktahmin modellerinde bu ana değişkenlerin yanında arazi katsayıları olarak adlandırılan K ve βbulunmaktadır. Bu katsayılar deneysel çalışmalar ile tespit edilebilmekte ve çoğu zaman yorumsalfarklılıkları içerebilmetedir. Bu çalışmada da riskli bölge olarak tespit edilen bir Katı Atık DepolamaTesisinin işletme binalarına komşu maden işletmesinde yapılan patlatmaların çevresel etkileri tespitedilmiştir. Maden işletmesinin farklı bölgelerinde (Güney Bölgesi, Kuzey Bölgesi) yapılanpatlatmalardan farklı yönsel yayılma modelleri oluşturularak arazi katsayılarındaki fark ortayakonulmuştur. Bench blasting performed at open pit mines which have positive effect on production activitiesand production costs have also some negative environmental effects. Blast vibration is at thebeginning of these negative effects. In the previous studies, explosive quantity and distance- resultantparticle velocity relation is used for determining and evaluation of spread properties andcharacteristics of blast vibration. But also the site coefficients K and β are determined. Thesecoefficients can be determined by only experimental study and have subjective evaluation. In thisstudy, environmental effects of blasting on a Solid Waste Landfill facilities which is established at neara quarry is examined. Consequently the different site coefficients are observed at the different regionof mining area (North region, South region).