YAPI- ZEMİN ETKİLEŞİMİNİN YAPISAL TASARIMDAKİ ROLÜ

Abstract

Yapı temel sistemlerinin projelendirilmesinde, yapı-temel-zemin üçlüsü arasındaki etkileşimin dikkatealınması, zemine aktarılan yükler nedeniyle zemin tabakalarında oluşan deformasyonların temel elemanı veüstyapı taşıyıcı sistemindeki iç kuvvetler ve yük dağılımı üzerindeki etkilerinin hesaba katılması gerekir.Bu gereklilik rutin mühendislik uygulamalarında, yapı ve zemin arasındaki ilişkiyi sabit yatak katsayısı ilekuran Winkler yöntemi kullanılarak sağlanmaya çalışılmaktadır. Ancak Winkler yönteminin temel tabanbasıncı dağılımını temsil etmekte yetersiz kaldığı literatürde belirgin bir biçimde ortaya konmuştur. Temelelemanının elastik eğrisini gerçeğe daha yakın modelleyen yöntemler geçmişte birçok araştırmacıtarafından önerilmiştir. Ne var ki, yatak katsayısı modelinin betonarme yapı tasarımı üzerindeki rolüşimdiye dek ortaya konmamıştır. Bu çalışmada zemin yapı etkileşiminin yapısal tasarıma etkisi örnek biranaliz çalışmasıyla incelenmiştir. Rijit yapı-zemin, sabit ve değişken yatak katsayısı yöntemleri ile yapısalçözümler gerçekleştirilmiştir. Yürürlükteki ulusal yönetmelikler çerçevesinde betonarme kolonkesitlerindeki donatı oranları hesaplanarak, yapı-zemin etkileşiminin yapısal tasarımdaki etkisi ortayakonmuştur While designing foundations of structures, structure-foundation-soil interaction must be considered andthe effect of deformations occurring due to the structural loads in soil layers on the load distributions andsectional forces of structural elements must be taken into account. Winkler method is used in order torelate the soil and the structure by means of constant subgrade modulus in routine engineeringapplications. In the literature, it is clearly stated that, Winkler method is insufficient to represent thecontact pressure distribution beneath the foundation. In the past, methods capable of modeling actualelastic curve of the foundation element were suggested by researchers. However, the role of subgradereaction on the structural design has not been stated yet. In this study, the effect of soil-structureinteraction on structural design of reinforced concrete structures is investigated via a case analysis study.Structural analyses were performed using fixed base-soil, constant subgrade modulus and variablesubgrade modulus methods. Reinforcement ratios in reinforced concrete column sections were calculatedaccording to national codes and specifications. The effect of soil-structure interaction on structural designis presented.