YOL GÜVENLİĞİ GELİŞTİRİLMESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR

Abstract

Artan nüfus ve trafik yoğunluğunun bir sonucu olarak, yol güvenliğinin geliştirilmesi; ulaşım yetkilileri için öncelikli bir politika haline gelmektedir. Trafik kazaları hem onulmaz insan kayıplarına neden olmakta hem de ülke ekonomisine zarar verip sosyal sorunlara yol açmaktadır. Karayollarının trafik güvenliği düzeyinin iyileştirilmesi için ilgili karar vericiler değişik uygulamalar yapma durumundadırlar. Ancak kazaların azaltılmasına yönelik farklı en iyi önlem uygulamaları her zaman en uygun, en ekonomik çözümleri vermeyebilmektedir. Bu nedenle karayolu yetkililerinin bütçe kısıtlamalarını da hesaba katarak yeni çözüm alternatifleri ortaya koymaları, bu alternatifleri değerlendiren karar mekanizmalarını devreye sokmaları gerekecektir. Yol güvenliğini en üst düzeye çıkartırken ekonomik değerlendirmeler her zaman önemli rol oynamaktadır. Farklı iyileştirme seçeneklerinin maliyet etkinliğinin de sorgulanması uygun olacaktır. Bu çalışmanın amacı, trafik kazalarının yoğunlaştığı kesimlerde alınacak iyileştirme önlemlerinin belirlenme yöntemi üzerinde değerlendirmeler yapabilen ağ tabanlı bir yazılım olan “En İyi Uygulama Karayolu Güvenliği Bilgisi Uzman Sistemi” (SEROES) ve bilgisayar tabanlı bir yazılım olan “Karayolu Güvenliği Karar Destek Sistemi” (DST)'nin Türkiye‟den uygulama örnekleri verilerek tanıtılmasıdır. The consequence of increasing population and increasing number of traffic volume, road safety improvement is becoming a major policy for the road authorities. Road accidents create both social and economic cost on the country's economy. When this is taken into consideration, the optimizing solution would not be the best countermeasure application. It is therefore important to display different solution alternatives considering the budget limitations of the road authorities. So while maximizing the road safety, the economical evaluation always plays an important role. In other words the effectiveness of different solution alternatives has to be questioned. The objective of this work is to study the selection procedure of road countermeasures and compare the improvement alternatives according to their cost-effectiveness on the selected rural roads in Turkey. For this purpose, a web-based tool, Best Practice Safety Information Expert System (SEROES), and a computer based tool, Decision Support Safety Tool (DST) are used. The best Practice Safety Information Expert System is used to select an appropriate measure for the road safety problem; on the other hand, Decision Support Tool is used to implement the cost effectiveness analysis regarding the accident reduction effect of the measures and their cost.