FISHER HİPOTEZİNİN TUTARLILIĞININ TESTİ: PARÇALI DURAĞANLIK VE PARÇALI KOENTEGRASYON ANALİZİ

Abstract

Fisher hipotezi, reel faiz oranının uzun dönemde sabit olduğu varsayımı altında, nominal faiz oranının nominal para arzı büyüme oranı ve enflasyon oranı ile birebir değiştiğini öne sürmektedir. Ekonometrik ifadeyle bu hipotez, nominal faiz oranı ve enflasyon oranı arasında koentegrasyon ilişkisinin bulunduğunu belirtmektedir. Fisher hipotezi, ekonomi politikası araç ve amaçlarını bir arada içerdiğinden geçerliliği ile ilgili çalışmalara yazında sıkça rastlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Fisher hipotezinin Türkiye ekonomisi bakımından varlığının test edilmesidir. Daha önceki benzer çalışmalardan farkı ise, sürekli yenilenen ekonometrik yöntemlerin Fisher hipotezi konusunda tutarlı sonuçlar verip vermediğinin araştırılmasıdır. Bu amaçla geleneksel birim kök ve Engle-Granger koentegrasyon testinin yanı sıra parçalı durağanlık ve parçalı koentegrasyon analizleri de kullanılmıştır. Engle-Granger testine göre Fisher hipotezi red edilirken, parçalı koentegrasyon ile hipotezin varlığı yönünde bulgular elde edilmiştir.

ABSTRACT Fisher hypothesis, suggests that in long run when the real rate of interest is assumed to be constant, there is a positive relationship between nominal interest rates and inflation. In econometric sense, this hypothesis indicates a cointegration between nominal interest rates and inflation. There are many studies in the literature testing the Fisher hypothesis, since it includes both policy tools and targets. This study aims to test the Fisher hypothesis for Turkey and it differs from the similar studies in the way that it employs fractional integration and cointegration tests as well as the traditional tests (Engle-Granger). The results are contradicting; Engle-Granger cointegration test rejects the hypothesis but fractional cointegration analysis confirms the hypothesis. This may be a useful information for the policy makers to be patient about the inflation targeting policy; since there is an evidence of long memory in the long-run equilibrium relation between inflation and nominal interest rates, fluctuations around the target will correct themselves but in longer periods than expected.