Yetişkinlik ayrılma anksiyetesi bozukluğu hastalarında karakter ve mizaç özellikleri

Abstract

Amaç: Bir çocukluk çağı bozukluğu olarak kabul edilen ayrılma anksiyetesi bozukluğunun yetişkinliğe uzanabileceği ya da ilk kez yetişkinlikte başlayabileceği gösterilmiştir. Bu çalışmada yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu (YAAB) hastalarında araştırılmamış olan karakter ve mizaç özelliklerinin PB hastaları ve sağlıklı kontroller ile karşılaştırarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamıza DSM-IV tanı ölçütlerine göre anksiyete bozukluğu tanısıyla psikiyatri polikliniğine baş vuran 121 hasta ile 35 sağlıklı gönüllü katılmıştır. YAAB tanısı Ayrılma Anksiyetesi Belirtileri için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (AAB-YKG) ile konmuştur. YAAB varlığını ve şiddetini değerlendirmek amacıyla AAB-YKG'nin yanısıra Yetişkinlik Ayrılma Anksiyetesi Anketi (YAA), Ayrılma Anksiyetesi Belirti Envanteri (AABE), tüm katılımcıların karakter ve mizaç özelliklerini değerlendirmek amacıyla Mizaç ve Karakter Envanteri (MKE), PB şiddetini değerlendirme amacıyla Panik Bozukluğu Şiddeti Ölçeği (PBŞÖ), çocukluk çağı travmalarını değerlendirme amacıyla Çocukluk Çağı Travmaları ölçeği (ÇÇTÖ) ve de disosiyatif yaşantıları değerlendirmek amacıyla Disosiyatif Deneyimler Ölçeği (DDÖ) kullanılmıştır. Hastalar önce YAAB (N=77) ve PB (N=44) gruplarına ayrılarak değerlendirilmiştir. PB ektanısının varlığına göre YAAB grubu YAAB ve YAAB+PB gruplarına ayrılarak da karşılaştırmalar yapılmıştır. Bulgular: YAAB'de mizaç boyutlarından zarardan kaçınma (ZK) puan ortalaması hem PB hem de kontrol grubundan yüksek, karakter boyutlarından kendini yönetme (KY) puanları ise hem PB hem de kontrol grubundan daha düşük olarak bulundu. ZK boyutunun alt ölçekleri incelendiğinde tüm alt ölçek puanlarının kontrollerden anlamlı olarak daha yüksek olduğu görüldü. YAAB grubu PB ektanısına göre ayrılarak incelendiğinde ZK puanları YAAB ile YAAB+PB grupları arasında farklılık göstermezken, her iki grubun ZK puanları PB ve kontrol grubundan yüksek saptandı. Ayrıca YAAB grubunun KY puanları hem PB ve hem kontrol grubundan daha düşüktü. Ek olarak mizaç boyutlarından ÖB ve karakter boyutlarından KA kontrol grubundan yüksek saptandı. Sonuç: Çalışmamızda YAAB'de diğer anksiyete bozukluklarına benzer şekilde mizaç boyutlarından zarardan kaçınma (ZK) yüksek, karakter boyutlarından kendini yönetme (KY) düşük bulundu. Mizaç ve karakter özelliklerinin değerlendirilmesi, diğer anksiyete bozukluklarında olduğu kadar, YAAB için de en uygun tedavinin düzenlenebilmesi ve tedavi sonucunun kestirebilmesi açısından önemlidir. Bildiğimiz kadarıyla literatürde MKE ile yapılmış başka çalışma olmaması doğrudan karşılaştırmalar yapmamızı engellemektedir. Purpose: Separation anxiety disorder which was described as a childhood disorder, has recently been reported that might begin in adulthood or might extend to adulthood. In this study we aimed to determine temperament and character dimensions in patients with adult separation anxiety disorder (ASAD) compared to patients with panic disorder (PD) and healthy subjects. Method: Thirty five healthy subjects and 121 outpatients who are diagnosed with an anxiety disorder according to DSM IV diagnostic criterias have been recruited. ASAD diagnoses confirmed with Structured Clinical Interview For Seperation Anxiety Symptoms. First patient group comprised ASAD outpatients (N=77) and second patient group included outpatients with panic disorder with or without agoraphobia (N=44). In addition, within group comparisons according to presence or absence of PD comorbidity in ASAD patient group were carried. In order to determine the presence and severity of ASAD, Structured Clinical Interview for Seperation Anxiety Symptoms (SCI-SAS), Adulthood Seperation Anxiety Checklist (ASA), Seperation Anxiety Symptom Inventory (SASI) were used. All participants were also assessed with Temperament and Character Inventory (TCI), Panic Disorder Severity Scale (PDSS), Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), and Dissociative Experiences Scale (DES). Findings: Patients with ASAD scored higher in harm avoidance (HA) temperament dimension and scored lower in self directedness (SD) character dimension compared to PD and control groups. When subscales of harm avoidance were evaluated it's been detected that all subscale scores (Anticipatory worry, Fear of uncertainity, Shyness and Fatiqability) were significantly higher than controls. While HA scores were not different between ASAD and ‘ASAD+PD' patient groups, HA scores of both groups' were higher than PD and control groups. Also, SD scores of ASAD group were lower than PD and control groups. and scores of reward dependance temperament dimension and scores of self transcendence character dimension were also higher than the healthy subjects. Conclusion: Similar to other anxiety disorders, HA temperamental dimension was higher and self directedness character dimension was lower in patients with ASAD. It's important to evaluate the personality features of the patients while planning most suitable treatment and predicting treatment outcome in ASAD as well as other anxiety disorders.