İdiopatik trombositopenik purpuralı çocuklarda <br>interferon-gama gen polimorfizmi sıklığı ve klinikle ilişkisinin araştırılması<br>

Abstract

Amaç: İdiopatik trombositopenik purpura (İTP), etyolojisi henüz bilinmeyen, sıklıkla iyi seyirli akkiz, otoimmün bir hastalıktır. Genetik zeminde çevresel faktörlerin etkisi ile ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. İTP patogenezini aydınlatmaya yönelik birçok genetik çalışma yapılmıştır. Son yıllarda yapılmış bir çalışmada kronik İTP'li hastalarda özellikle interferon-gamma ilişkili genler ile Toll-benzeri reseptör genlerinin ekspresyonunun belirgin olarak arttığı saptanmıştır. Bu da İTP'nin genetik zeminde gelişen bir hastalık olduğu hipotezini desteklemektedir. İnterferon-gamma immünregülasyonda önemli rol oynayan bir proteindir. Ortamda interferon-gamma yüksek iken öncül T lenfositler TH1 yönünde değişmekte ve otoimmün hastalık gelişimine yatkınlık oluşturmaktadır. Sistemik lupus eritematozis (SLE), romatoid artrit ve kronik İTP gibi otoimmün hastalıklarda TH1/TH2 oranının arttığı bildirilmiştir. Ayrıca interferon-gamma ile ilişkili genlerde olan bazı yapısal değişikliklerin tip 1 diyabet, Hashimato tiroiditi, Graves hastalığı, multiple skleroz, romatoid artrit ve SLE gibi otoimmün hastalıkların gelişimine neden olabileceği, interferon-gamma geninin ilk intronundaki +874A/T polimorfizminin hastalık gelişimi ve klinik fenotipi etkileyebileceği rapor edilmiştir. Bu bilgiler ışığında çalışmamızda interferon-gamma +874A/T polimorfizminin İTP etyolojisindeki rolünü ve hastalığın klinik seyri ve tedavi yanıtındaki etkisini araştırmayı planladık. Hastalar ve yöntem: En az 6 aydır İTP tanısıyla izlenen 35 akut, 40 kronik İTP'li çocuk çalışmaya alındı. Kontrol grubunu 90 sağlıklı çocuk oluşturdu. ITP tanısı öykü, fizik muayene ve laboratuvar bulguları ile konuldu. Diğer trombositopeni yapabilecek durumlar dışlandı. Hasta ve kontrol grubundan 2 ml kan örneği %0.1 EDTA'lı steril tüpe alınarak -20°C'de depolandı. Tüm kan numunelerinin DNA izolasyonu yapıldı. İnterferon-gamma +874A/T polimorfizm sonuçları real-time PCR ve LightCyclerTM ile elde edildi. Bulgular: Akut İTP'li hastaların yaşları 6 ay-15 yaş (ortanca 7), kronik İTP'li hastaların yaşları 6 ay-18 yaş (ortanca 10,3) idi. Kronik İTP'li hastaların yaş ortalaması anlamlı olarak yüksekti (p=0,01). Tanı anında kronik İTP'li hastaların trombosit sayıları akut İTP'li hastalara göre yüksekti, ancak fark istatistiksel olarak anlamlı değildi (sırasıyla 17,7?18,29, 12,51?17,37, p=0,2). Tüm İTP'li hastalar arasında 21 hastada AA (%28), 35 hastada AT (%44,8) ve 19 hastada TT (%27,2) genotipi saptandı. Kontrol grubunda ise 47 hastada AA (%52,2), 36 hastada AT (%40) ve 7 hastada TT (%7,8) genotipi vardı. İTP'li hastalar ve kontrol grubu arasında genotip açısından anlamlı fark olduğu görüldü (p=0,001). Allel sıklığı açısından incelendiğinde İTP'li hastalarda A alleli 78 hastada (%52), T alleli 72 hastada (%48) mevcuttuæ kontrol grubunda A alleli 130 hastada (%72,2), T alleli 50 hastada (%27,8) saptandı. Aradaki fark anlamlı idi (p Çalışmaya alınan çocuklar akut İTP, kronik İTP ve kontrol grubu olmak üzere üç gruba ayrıldığında gruplar arasında AA, AT ve TT genotipi açısından anlamlı bir ilişki olduğu gözlendi (p=0,002). AA, AT, TT polimorfizmi genotip sıklıkları açısından akut İTP grubu ile kontrol grubu ve kronik İTP grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı fark vardı (p=0,002, p=0,008). Akut İTP ve kronik İTP hastaları arasında anlamlı fark saptanmadı (p=0,285). Allel sıklığı açısından değerlendirildiğinde akut İTP ile kontrol grubu ve kronik İTP ile kontrol grubu arasında anlamlı fark bulunurken, akut İTP ve kronik İTP grupları arasında anlamlı fark saptanmadı (sırasıyla p=0,002, p=0,002, p=0,896). Kanama semptomlarının şiddeti (hafif, orta, ağır) ve interferon-gamma polimorfizmi arasındaki ilişki incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmadı (p=0,09). Ayrıca kronik İTP'li hastaların uzun dönem tedavi yanıtları ile interferon-gamma +874A/T gen polimorfizmi arasında anlamlı fark saptanmadı (p=0,568). Sonuç: İnterferon-gamma +874A/T polimorfizmi sıklığı akut ve kronik İTP'li olgularda kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu ve diğer otoimmün hastalıklardaki literatür verileri de göz önüne alındığında +874A/T polimorfizminin bizim olgularımızda akut ve kronik İTP etyopoatogenezinde bir risk faktörü olabileceği düşünüldü. Idiopathic thrombocytopenic purpura (ITP) is an acquired, autoimmune, and frequently good prognostic disease in which the etiology is still unknown. It is suggested that the disease occurs with the influence of environmental factors under a genetic basis. There are many genetic studies which have been done to clarify the pathogenesis of ITP. A recent study showed that expression of Toll-like receptor and interferon-gamma associated genes is significantly increased in patients with chronic ITP. This study supports the hypothesis that ITP is a disease occurring under a genetic base. Interferon-gamma is an important protein which takes place in immunoregulation. When the amount of interferon-gamma is high, TH0 lymphocytes are converted to TH1 cells. This leads a predisposition to the occurrence of autoimmune disorders. The ratio of TH1/TH2 increases in many autoimmune disorders including SLE, RA, and chronic ITP. On the other hand, structural changes in interferon-gamma related genes are also associated with the development of autoimmune disorders, such as type 1 diabetes mellitus, Hashimato thyroiditis, Graves' disease, multiple sclerosis, rheumatoid arthritis, and SLE. +874A/T polymorphism in the first introne of interferon-gamma gene is associated with the development and clinical phenotype of these autoimmune diseases. The aim of this study is to investigate whether interferon gamma +874A/T polymorphism is a risk factor for the development of ITP, and whether it affects the clinical course and response to the treatment. Methods Thirty five patients with acute ITP and 40 patients with chronic ITP who were followed for at least 6 months were included. Control group consisted 90 healthy children. The diagnosis of ITP was established with history, physical examination and laboratory findings. Other causes of thrombocytopenia were excluded. Two millilitres of blood sample was taken into sterile tubes containing 0.1% EDTA from each child and all blood samples were stored at -20 until analysis. DNA was isolated from blood samples and interferon gamma +874A/T polymorphism was studied with real-time PCR and LightCyclerTM. Results The median age of patients with acute and chronic ITP was 7 years and 10.3 years, respectively. The mean age of patients with chronic ITP was significantly higher (p=0.01). The platelet counts of patients with chronic ITP at the time of diagnosis were higher compared to patients with acute ITP, but this was not statistically significant (p=0.2). Regarding all patients with ITP, 21 patients had AA, 35 patients had AT, and 19 patients had TT genotype. In the control group, 47 children had AA, 36 children had AT, and 7 children had TT genotype. There was a statistical difference between ITP and control group regarding the genotype (p=0.001). The frequency of A and T alleles in ITP group was 52% and 48%, respectively. The frequency of A and T alleles in control group was 72.7% and 27.8%, respectively. The frequency of allele distribution was statistically different between the ITP and control groups (p When the children were divided into three groups (acute ITP, chronic ITP and control group), there was a statistical significant difference between the groups regarding the AA, AT, and TT genotypes (p=0.002). There was a statistical significant difference between acute ITP and control group regarding the frequency of AA, AT, and TT gene polymorphisms (p=0.002). Similarly, there was a statistical significant difference between chronic ITP and control group regarding the frequency of AA, AT, and TT gene polymorphisms (p=0.008). There was no statistical difference between acute and chronic ITP groups (p=0.285). There was a statistical significant difference between acute ITP and control group regarding allele frequency (p=0.002). Similarly, there was a statistical significant difference between chronic ITP and control group regarding allele frequency (p=0.002). There was no statistical difference between acute and chronic ITP groups regarding allele frequency (p=0.896). There was no correlation between interferon gamma +874A/T polymorphism and severity of bleeding (mild, moderate and severe) (p=0.09). Again, there was no correlation between interferon gamma +874A/T polymorphism and response to lon term treatment in patients with chronic ITP (p=0.568). Conclusions In conclusion, there was a significant difference between patients with ITP and control group regarding interferon gamma +874A/T polymorphism and in the light of recent data involving other autoimmune disorders, we thought that interferon gamma +874A/T polymorphism may be a risk factor for ITP in our patient groups.